Tarım sektörünün Rusya krizinden çıkaracağı 3 ders

Ge&ccedil;en yılın kasım ayında yaşanan u&ccedil;ak krizinin ardından Rusya ile normalleşme s&uuml;reci hızla ilerliyor. İkili ilişkiler bir &ccedil;ok alanda beklenenden daha hızlı gelişiyor. Turizm, enerji, savunma derken tarım sekt&ouml;r&uuml;n&uuml; de sevindiren gelişmeler yaşanıyor. İlk &ouml;nce Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, T&uuml;rkiye den ihra&ccedil; edilen ve kısıtlama olan bazı tarım &uuml;r&uuml;nlerinin Rusya ya tekrar ithalatını a&ccedil;acakları y&ouml;n&uuml;nde a&ccedil;ıklama yaptı. Ardından Rusya Başbakanı Dimitri Medvedev, T&uuml;rk gıda &uuml;r&uuml;nlerinin ithalatına getirilen kısıtlamaların bazılarını kaldıran kararnameyi onayladı. Sonra g&ouml;zler Rusya Federal Tarım &Uuml;r&uuml;nleri Denetleme Ajansı (Rosselkhoznadzor) Başkanı Aleksey Alekseyenko ya d&ouml;nd&uuml;. Alekseyenko da Rosselkhoznadzor un T&uuml;rkiye den ilk etapta narenciye ile birlikte kayısı, şeftali, erik gibi sert &ccedil;ekirdekli &uuml;r&uuml;nlerin sevkiyatına izin vereceğini s&ouml;yledi. Rus heyeti, sebze &uuml;r&uuml;nlerindeki kısıtlamaların kaldırılmasına y&ouml;nelik kararını da gelecek hafta T&uuml;rkiye ye yapacakları ziyaret sonrasında vereceklerini a&ccedil;ıkladı. Rusya tarafından kısıtlaması kaldırılan &uuml;r&uuml;nler, toplam meyve ve sebze ihracatının yaklaşık y&uuml;zde 60-65 lik bir kısmını oluşturuyor. &Ouml;rt&uuml; altı &uuml;retim yapılarak ihra&ccedil; edilen domates, salatalık ve diğer sebze gruplarından oluşan y&uuml;zde 35-40 lık kısım ise halen ambargolu durumda. Ancak sekt&ouml;r temsilcileri s&ouml;z konusu kısıtlamaların da &ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki haftalarda kaldırılacağı konusunda iyimser. Gerek&ccedil;eleri de ş&ouml;yle: &Ouml;rt&uuml; altı &uuml;retim T&uuml;rkiye de kasım ayı başından itibaren yoğunlaşmaya başlayacak, bu d&ouml;nemde Rusya nın kendi &uuml;retimi azalacağı i&ccedil;in talebi karşılayamayacak. Yasaklanan &uuml;r&uuml;nlere bakıldığında 2015 te ihra&ccedil; edilen domatesin y&uuml;zde 65&rsquo;inin, salatalığın y&uuml;zde 52&rsquo;sinin, mandalinanın y&uuml;zde 46&rsquo;sının, portakalın y&uuml;zde 21&rsquo;inin, şeftalinin y&uuml;zde 47&rsquo;sinin, kayısının y&uuml;zde 52&rsquo;sinin, &ccedil;ileğin y&uuml;zde 75 inin, eriğin y&uuml;zde 20&rsquo;sinin, kuru soğanın y&uuml;zde 45&rsquo;inin, kırmızı lahananın y&uuml;zde 19&rsquo;unun Rusya&rsquo;ya ger&ccedil;ekleştirildiği g&ouml;r&uuml;l&uuml;yor. T&uuml;rkiye nin Rusya ya yaş meyve-sebze ihracatı 2015 yılında 877 milyon dolar seviyesindeydi. Bug&uuml;n gelinen noktada, ilk 9 aya baktığımızda Rusya ya yaş meyve sebze ihracatımız sadece 110 milyon dolar seviyesinde. T&uuml;rkiye İhracat&ccedil;ılar Meclisi Y&ouml;netim Kurulu &Uuml;yesi ve Tarım Komisyonu Başkanı Mustafa Satıcı, teknik engellerin aşılarak Kasım ayının ortasından itibaren t&uuml;m yasakların kalkacağı g&ouml;r&uuml;ş&uuml;nde. 2017 HEDEFİ 1 MİLYAR DOLARLIK İHRACAT Satıcı, eğer yıl bitmeden işler rayına girer ve kısıtlamalar tamamen kalkarsa 2017 yılında Rusya Federasyonu na yaş meyve sebze ihracatını 1 milyar dolara &ccedil;ıkarmayı hedeflediklerini s&ouml;yl&uuml;yor. Gelelim yaşanan kayba... T&uuml;rkiye Ziraat Odaları Birliği ne (TZOB) g&ouml;re bu yılın ocak-ağustos d&ouml;neminde, yaş sebze ve meyvede ihracatımızdaki kayıp 408 milyon dolar civarında. Bu yılın ocak-ağustos d&ouml;neminde Rusya&rsquo;ya yapılan yaş sebze meyve ihracatının miktar bazında y&uuml;zde 82, değer bazında ise y&uuml;zde 80 gerilediğine dikkat &ccedil;ekiliyor. Bug&uuml;n itibaren zararın neresinden d&ouml;nersek k&acirc;rdır. T&uuml;rkiye-Rusya arasında yaşanan kriz ve bu d&ouml;nemde &uuml;reticiden ihracat&ccedil;ısına kadar sekt&ouml;r&uuml;n t&uuml;m paydaşlarını olumsuz y&ouml;nde etkileyen bu s&uuml;re&ccedil;ten belki gerekli dersleri de &ccedil;ıkarma vakti geldi. Ders 1: &Uuml;r&uuml;n kalitesini artırmamız lazım Rusya nın gıda g&uuml;venilirliği ve &uuml;r&uuml;nlerin izlenebilirliği noktasında bir takım talepleri var. Tıpkı Avrupa gibi gıda &uuml;r&uuml;nleri konusunda Rusya daolduk&ccedil;a se&ccedil;ici ve sıkı analizler talep ediyor. Bu konuda &uuml;retimden paketlemeye kadar ihracatın her aşamasında daha kaliteli ve gıda g&uuml;venilirliğini &ouml;n plana &ccedil;ıkan bir yol izlemek zorundayız. &Ouml;zellikle zirai ila&ccedil; kalıntıları konusu hem yurti&ccedil;inde hem de yurtdışında kamuoyunun en hassas olduğu noktalardan bir tanesi. Bu kriterleri sadece Rusya i&ccedil;in değil kendi i&ccedil; t&uuml;ketimimiz i&ccedil;in de sağlamamız şart. Ders 2: Tarımsal ihracatta pazar &ccedil;eşitliliği artırılmalı Rusya krizi g&ouml;sterdi ki tarımsal ihracat tarafında pazar &ccedil;eşitliliği bundan sonraki s&uuml;re&ccedil;te daha kritik &ouml;neme sahip olacak. Uluslararası ticarete konu olan tarım ve gıda &uuml;r&uuml;nleri, &uuml;lkelerin jeopolitk riskler karşısında kullanabileceği en &ouml;nemli stratejik silah haline geliyor. Bu da bizim hem kendi gıda g&uuml;venliğimizi sağlamamız hem de arz-talep dengesi ve fiyat istikrarı a&ccedil;ısından dış pazarlarda daha &ccedil;eşitli m&uuml;şterilere ulaşmamızı gerekli kılıyor. Ders 3: Tarımda rekabet&ccedil;i konuma gelmemiz lazım Y&uuml;ksek girdi maliyetlerinin &ouml;n&uuml;ne ge&ccedil;erek doğru maliyet hesabı yapabilmeliyiz. Yukarıda değindiğimiz verimliliği artırmak ve kaliteyi y&uuml;kseltmek konusunda politikalar geliştirerek pazarda daha rekabet&ccedil;i konum elde etmeliyiz. Aksi takdirde kaybettiğimiz pazarı yeniden kazanmak, mevcut pazarı korumak ya da yeni pazar bulmak konusunda zorlanmaya devam ederiz. &ldquo;RUSYA YA İHRACAT İ&Ccedil; PİYASADA FİYATLARI ARTIRMAZ&rdquo; Gelelim konunun bir diğer boyutuna... Ambargonun kalkıyor olması ile birlikte i&ccedil; piyasada olası fiyat artışlarına y&ouml;nelik soru işaretleri var. T&uuml;rkiye İhracat&ccedil;ılar Meclisi Y&ouml;netim Kurulu &Uuml;yesi ve Tarım Komisyonu Başkanı Mustafa Satıcı, Rusya ya tarımsal ihracatın yeniden başlamasının i&ccedil; piyasada sebze ve meyve fiyatlarını artırıcı etkisinin olmayacağını savunuyor. T&uuml;rkiye nin yıllık 45 milyon tonun &uuml;zerinde meyve ve sebze &uuml;retimi olduğunu ve bunun sadece 3,5 milyon tonunun ihra&ccedil; edildiğini kaydeden Satıcı, bunun da yaklaşık 1,5 milyon tonunun Rusya Federasyonu na g&ouml;nderildiğini belirtiyor. Satıcı, &ldquo;Dolayısıyla Rusya ya ihracatımız toplam &uuml;retime baktığımızda k&uuml;&ccedil;&uuml;k bir miktar. T&uuml;rkiye de sebze ve meyve fiyatlarını belirleyen temel etken iklim ve mevsim koşulları. İhracatın bu alanda &ccedil;ok ciddi bir belirleyici etkisi yok. T&uuml;keticimizin bu konuda endişe etmesini gerektirecek bir durum yok&rdquo; diyor. İrfan Donat Bloomberg HT Tarım Edit&ouml;r&uuml; idonat@bloomberght.com

Tarım sektörünün Rusya krizinden çıkaracağı 3 ders

Diğer Yazılar