Trump'ın tarım politikası

ABD&rsquo;nin yeni başkanı Donald Trump k&uuml;resel siyaset ve ticarette ezberleri bozacak gibi g&ouml;r&uuml;n&uuml;yor. En azından şu ana kadar verdiği mesajlar klasik bir ABD başkanı portresi &ccedil;izmiyor ve &ccedil;izmeyecek. Bunun ilk sinyalini ABD yi Trans Pasifik İşbirliği Anlaşması&rsquo;ndan (TPP) &ccedil;ıkaran kararı imzalayarak verdi. Peki ekonomide daha korumacı bir politika sinyali veren Trump, tarım sekt&ouml;r&uuml;nde nasıl bir strateji izleyecek? &Ouml;zellikle Amerikan medyasında son d&ouml;nemde &ccedil;ıkan haber ve yorumlar, Trump&rsquo;ın izleyebileceği tarım politikasına y&ouml;nelik &ccedil;ok da iyimser bir tablo ortaya koymuyor. &Ouml;ncelikle kabinede yer alan bir&ccedil;ok bakanlık i&ccedil;in isimler g&uuml;nler &ouml;ncesinden belirlenirken tarım bakanını sona bırakması, bir kesim tarafından Trump&rsquo;ın tarımı arka plana attığı yorumlarına sebep oldu. Bir kısım ise stratejik g&ouml;rd&uuml;ğ&uuml; tarım bakanlığında aceleci davranmadığı şeklinde yorumlandı. Ama şunu kabul etmek lazım ki Trump ister arka plana atsın ve &ouml;nceliği diğer bakanlıklara versin, isterse tarımı &ccedil;ok &ouml;nemsesin, bu alanda izleyeceği strateji sadece Amerikan &ccedil;ift&ccedil;isini değil diğer &uuml;lkelerin de tarım politikalarını ve haliyle o &uuml;lkelerin &ccedil;ift&ccedil;isini etkileyecek. Trump, kabinesine tarım bakanı olarak Georgia Eyaleti nin eski valisi Sonny Perdue&rsquo;yu aday g&ouml;sterdi. Perdue, 155 milyar dolarlık b&uuml;t&ccedil;e ile 100 bine yakın &ccedil;alışanı olan bir bakanlık koltuğuna oturuyor. Konuya k&uuml;resel a&ccedil;ıdan bakmadan &ouml;nce yerelden başlayalım. ABD&rsquo;de kırsal kesimden hatırı sayılır oy alan Trump, g&ouml;&ccedil;men politikasına y&ouml;nelik sert s&ouml;ylemleri ile dikkat &ccedil;ekiyor. Meksika sınırına duvar &ouml;r&uuml;lmesi y&ouml;n&uuml;ndeki planı bunun en somut &ouml;rneği. Ama bir ger&ccedil;ek var ki Amerikan kırsalında yaşayan ve tarım sekt&ouml;r&uuml;nde &ccedil;alışan milyonlarca iş&ccedil;i g&ouml;&ccedil;menlerden oluşuyor. Tarladaki iş&ccedil;iden et paketlemesi yapan &ccedil;alışana kadar &ouml;nemli bir kesim g&ouml;&ccedil;men n&uuml;fusundan oluşuyor. &Ouml;zellikle Latin Amerika k&ouml;kenli tarım iş&ccedil;ileri &ccedil;iftliklerde hem ucuz iş g&uuml;c&uuml; hem de zor işlerin sahibi olarak g&ouml;r&uuml;l&uuml;yor. Trump&rsquo;ın, sayıları milyonları bulan illegal g&ouml;&ccedil;menleri sınırdışı etmesine y&ouml;nelik bir eylem planını hayata ge&ccedil;irmesi tarım sekt&ouml;r&uuml;n&uuml;n g&ouml;rece ucuz işg&uuml;c&uuml;ne darbe vurabilir. Bunun da haliyle maliyetlerden, rekabet avantajına kadar bir &ccedil;ok alanda etkisi hissedilecektir. &Ouml;te yandan ABD&rsquo;de net tarım gelirleri son 3 yıldır aralıksız d&uuml;ş&uuml;yor. 2013&rsquo;te 120 milyar dolar seviyesindeki net tarım gelirlerinin 2016&rsquo;da 70 milyar dolara gerileyeceği &ouml;ng&ouml;r&uuml;l&uuml;yor. Bu bağlamda merak edilen soru şu: Trump y&ouml;netimi, darbe alan tarım sekt&ouml;r&uuml;ndeki kan kaybını &ouml;nlemek i&ccedil;in daha fazla h&uuml;k&uuml;met harcamasıyla sekt&ouml;re destek &ccedil;ıkacak mı, &ccedil;ıkmayacak mı? Tarımın iki &ouml;nemli end&uuml;stri kolu olan pamuk ve s&uuml;t sekt&ouml;r&uuml;, zor piyasa koşulları karşısında h&uuml;k&uuml;metten yardım bekliyor. Olası bir destek tarım harcamalarını artıracak. O y&uuml;zden bu konuda da bilinmezlik s&uuml;r&uuml;yor. Gelelim Trump ın aldığı ve alacağı kararların k&uuml;resel tarım politikalarına olası etkilerine. Trans Pasifik Ortaklığı nın iptali ABD nin tarım sekt&ouml;r&uuml; a&ccedil;ısından &ccedil;ok da olumlu bir karar olarak karşılanmadı. Tarım, ABD nin &Ccedil;in e karşı ticaret fazlası verdiği ender sekt&ouml;rlerden bir tanesi. En basitinden ABD, &Ccedil;in e ciddi miktarda soya fasulyesi ihracatı ger&ccedil;ekleştiriyor. Daha geniş bir ifadeyle Amerikan tarım sekt&ouml;r&uuml; a&ccedil;ısından &Ccedil;in, en b&uuml;y&uuml;k ihracat pazarı, Meksika ise &uuml;&ccedil;&uuml;nc&uuml; b&uuml;y&uuml;k ihracat pazarı konumunda. ABD, tarımsal ihracatının y&uuml;zde 47 sini &Ccedil;in, Meksika ve Kanada ya ger&ccedil;ekleştiriyor. Tarım analistlerine g&ouml;re TTP ye hayır diyen Trump, ABD tarımsal ihracatını yıllık 5.3 milyar dolar artıracak kapıyı da kapamış oldu. Anlayacağınız tarifeler ve ticaret savaşları Amerikan &ccedil;ift&ccedil;isini &ccedil;ok da mutlu etmeyecek. &Ouml;rneğin sığır eti sekt&ouml;r&uuml; s&ouml;z konusu gelişmelerden olduk&ccedil;a rahatsız. Kanada, Meksika ve Asya &uuml;lkeleri ile olası ticaret gerginliği Amerikan &ccedil;ift&ccedil;isinin rekabet&ccedil;ilikte dezavantajlı konuma d&uuml;şmesine neden olabilir. Yeni s&uuml;re&ccedil;te k&uuml;resel tarım ticaretinde dengeler değişebilir. D&uuml;nyanın en b&uuml;y&uuml;k tarım ihracat&ccedil;ısı konumundaki ABD nin Trump politikaları soya fasulyesinden, tahıl &uuml;r&uuml;nlerine, kırmızı etten, bakliyata kadar k&uuml;resel ticarete konu olan bir &ccedil;ok farklı tarım emtiasında fiyat dalgalanmasına neden olabilir. Trump aynı zamanda tarımsal ihracat tarafından mevcut pazarların genişletilmesine y&ouml;nelik de farklı adımlar atacaktır. Sonu&ccedil;ta ABD de &uuml;retilen tarımsal &uuml;r&uuml;nlerin y&uuml;zde 25 inden fazlası ihracata gidiyor ve uluslararası ticarete konu oluyor. Yarın bir g&uuml;n Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması (NAFTA) ile ilgili yeniden m&uuml;zakerelerin başlatılma olasılığı da k&uuml;resel tarım ticareti a&ccedil;ısından kritik &ouml;nem taşıyor. Keza Trans Atlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı (TTIP) da Trump ın ajandasında bekleyen başlıklardan bir tanesi. Kısacası, her ne kadar Trump bazı sinyaller verse de global anlamda tarım sekt&ouml;r&uuml; a&ccedil;ısından ABD politikalarında bundan sonra nasıl bir seyir izleneceğine y&ouml;nelik &ccedil;ok sayıda bilinmezlik var. Ve asıl risk, işin k&uuml;resel ticaret savaşlarından &ouml;teye ge&ccedil;ip k&uuml;resel gıda savaşlarına d&ouml;n&uuml;şme ihtimali. Her ne kadar bu ihtimal şu an d&uuml;ş&uuml;k g&ouml;z&uuml;kse de Trump ın politikalarının sertleşmesi ve diğer &uuml;lkelerden gelebilecek misilleme, orta ya da uzun vadede bu riskleri daha fazla fiyatlanır hale getirebilir. Bunun en somut &ouml;rneği Trump ın danışmanlarının &ldquo;Eğer &Ccedil;in Amerikan &ccedil;ift&ccedil;ilerinin &ouml;n&uuml;n&uuml; keserse, &Ccedil;in halkı a&ccedil; kalır&rdquo; a&ccedil;ıklaması. Trump ın ilk 100 g&uuml;n politikasını yakından takip etmekte fayda var. İzleyip g&ouml;receğiz. İrfan Donat Bloomberg HT Tarım Edit&ouml;r&uuml; idonat@bloomberght.com

Trump'ın tarım politikası

Diğer Yazılar