Anadolu'dan tarım notları: Tarsus (2)

&Ccedil;ukurova dan tarım sekt&ouml;r&uuml;ne y&ouml;nelik anekdotları paylaşmaya devam ediyoruz.Mersin in Tarsus İl&ccedil;esi nde T&uuml;rkiye İş Bankası nın ev sahipliğinde, Bloomberg HT nin medya sponsorluğunda ger&ccedil;ekleştirdiğimiz Tarım Sohbetleri nde &ouml;ne &ccedil;ıkan notların bir kısmını bir &ouml;nceki yazıda sizlerle paylaşmıştık (Hen&uuml;z okumayanlar i&ccedil;in yazının sonunda linki paylaşıyoruz). &Ccedil;ukurova dan tarım notlarına kaldığımız yerden devam edelim. &Ccedil;ift&ccedil;inin zor şartlar altında &uuml;retim yaptığını ve ayakta kalmakta zorlandığını ifade eden Tarsus Ziraat Odası Başkanı Ali Ergezer, &ccedil;ift&ccedil;inin i&ccedil;inde bulunduğu bu zor durumdan &ccedil;ıkış yolunu ş&ouml;yle &ouml;zetliyor: &ldquo;&Ccedil;ift&ccedil;i, &uuml;rettiklerini aracısız şekilde t&uuml;keticiye ulaştırdığında bu işten pazara kazanacaktır.&rdquo; Gıda enflasyonu tartışmalarında tıpkı t&uuml;ketici gibi &uuml;reticinin de mağdur olduğunu belirten Ergezer, &ldquo;Tarımsal &uuml;retim yapmayan insanlar bu işin ticaretini yapıyor&rdquo; diyerek &ccedil;ift&ccedil;inin kooperatifleşerek &uuml;retimden sonraki s&uuml;rece de m&uuml;dahil olması gerektiğini savunuyor. &Ouml;nceki yıl Tarsus Ziraat Odası na kayıtlı 38 bin &uuml;yeden 10 bin 800 &uuml; destek alırken, ge&ccedil;en yıl destek alan &ccedil;ift&ccedil;i sayısının 8 bine gerilediğine dikkat &ccedil;eken Ergezer, &ldquo;&Ccedil;ift&ccedil;i tarımdan kopuyor. &Uuml;niversiteden mezun olan gen&ccedil;ler masa başı iş, koltuk derdinde. Tarlada, bağda bah&ccedil;ede kimse &ccedil;alışmak istemiyor&rdquo; diyor. Bir diğer &ouml;nemli konu &ccedil;ift&ccedil;inin finansmana uygun şartlar ve maliyette erişimi. Ergezer, &ccedil;ift&ccedil;inin sıkıntılarından birinin de finansmana erişim olduğunu s&ouml;yl&uuml;yor. Burada da konunun asıl muhatabı s&ouml;z alıyor. Tarımı, faaliyetleri arasında stratejik ve &ouml;ncelikli sekt&ouml;r olarak belirlediklerini kaydeden İş Bankası Ticari Bankacılık Pazarlama B&ouml;l&uuml;m&uuml; Tarım Birimi M&uuml;d&uuml;r &Ouml;zgen Şenel, sekt&ouml;r&uuml;n &ouml;n&uuml;ndeki sorunları iklim değişikliği, girdi maliyetleri, &uuml;retim i&ccedil;in kaynak ihtiyacı, pazarlara ulaşım ve rekabet&ccedil;ilik olarak sıralıyor. Şenel e g&ouml;re Gıda İhtisas Organize Sanayi B&ouml;lgesi nin ve &Ccedil;ukurova Havalimanı nın hayata ge&ccedil;mesiyle b&ouml;lge &ccedil;ift&ccedil;isinin pazarlara erişimi kolaylaşacak. Entegre bir sistem sayesinde b&ouml;lgedeki gıda &uuml;r&uuml;nlerinin işlenerek katma değer sağlanacağını belirten Şenel, ekonomik değeri artan &uuml;r&uuml;nlerin hedef pazarlara en kısa s&uuml;rede ulaşmasıyla bu alanda rekabet&ccedil;i bir konuma gelinebileceğini belirtiyor. TARIMIN FİNANSMANI Bankacılık sekt&ouml;r&uuml;nce kullandırılan kredilerin toplam milli hasılanın yaklaşık y&uuml;zde 75 i d&uuml;zeyindeyken, tarımsal hasılanın krediler ile finans edilme oranının h&acirc;l&acirc; y&uuml;zde 45 seviyesinde olduğuna dikkat &ccedil;eken Şenel, Bu, bize sekt&ouml;rdeki finansman ihtiyacının ve gidilebilecek yolun mevcudiyetini g&ouml;steriyor&rdquo; diyor. Burada hedef, doğru &uuml;reticinin, doğru miktarda ve doğru vadelerde finanse edilmesi. Tarsus taki programda Boğazi&ccedil;i &Uuml;niversitesi Ekonomi B&ouml;l&uuml;m&uuml; &Ouml;ğretim &Uuml;yesi Prof. Dr. G&ouml;khan &Ouml;zertan da d&uuml;nyadaki gıda değer zincirine y&ouml;nelik &ouml;rnek modeller &uuml;zerine bilgi verdi. T&uuml;rkiye de tarım sekt&ouml;r&uuml;n&uuml;n ortak hareket etme k&uuml;lt&uuml;r&uuml;nden uzak olduğunu ifade eden Prof. Dr. &Ouml;zertan, bir &ccedil;ok temel sorunun nedenini buraya bağlıyor. Prof. Dr. &Ouml;zertan, &ldquo;Tarımda birlikte iş yapma k&uuml;lt&uuml;r&uuml; eksik. Ortaya ortak bir hedef koyamıyoruz&rdquo; tespitinde bulunuyor. Tarımsal inovasyon sistemlerindeki işleyiş hakkında bilgi veren Prof. Dr. &Ouml;zertan, tarımda &uuml;retici, firma ve kurumlar arasındaki bağlantılara b&uuml;t&uuml;nsel a&ccedil;ıdan bakmak ve ona g&ouml;re hareket etme noktasında somut &ouml;rnekler paylaşıyor. Tarım sekt&ouml;r&uuml; a&ccedil;ısından d&uuml;nyadaki başarılı k&uuml;melenme modellerinde &ouml;ne &ccedil;ıkan avantajlar &uuml;retimden, ulaşıma, depolamadan pazarlamaya kadar bir &ccedil;ok alanda kendini g&ouml;steriyor. Prof. Dr. &Ouml;zertan, k&uuml;melenmede temel prensibi en basit anlatımıyla iktisat&ccedil;ı bakış a&ccedil;ısıyla dile getiriyor: &ldquo;Rekabet et ama işbirliği de yap&rdquo; B&ouml;ylece tarımda salt &uuml;retim yanında ikincil, &uuml;&ccedil;&uuml;nc&uuml;l &uuml;retime de fırsat yaratılıyor. Yani bir tarafta &ccedil;ilek &uuml;retirken &ouml;te yandan &ccedil;ilekten re&ccedil;el, meyve suyu ya da başka &uuml;r&uuml;n &ccedil;eşitleriyle tarımsal &uuml;retime ek değerler yaratılıyor. Bunun yolunu da ş&ouml;yle &ouml;zetliyor Prof. Dr. &Ouml;zertan, &ldquo;&Ccedil;ift&ccedil;iyi &uuml;reticiden işletmeciye d&ouml;n&uuml;şt&uuml;rmemiz lazım. Bu, T&uuml;rkiye de olduk&ccedil;a zor ama &uuml;zerinde &ccedil;alışılmalı. &Ccedil;ift&ccedil;inin mevcut ortamda tek başına başarılı olması zor. Kırsalda yeni bir vizyona ihtiya&ccedil; var&rdquo; diyor. TARIMDA B&Uuml;T&Uuml;NLEŞİK KALKINMA MODELİ Ankara &Uuml;niversitesi Ziraat Fak&uuml;ltesi Tarım Ekonomisi &Ouml;ğretim &Uuml;yesi Prof. Dr. B&uuml;lent G&uuml;l&ccedil;ubuk ise Tarsus &ouml;rneğinden yola &ccedil;ıkarak tarımın geneline y&ouml;nelik &ouml;nemli tespitlerde bulunuyor. Tarladan sofraya kadarki s&uuml;re&ccedil;te &uuml;retimden sonra &ccedil;ift&ccedil;inin olmadığının altını &ccedil;izen Prof. Dr. G&uuml;l&ccedil;ubuk, kooperatifleşmeye dikkat &ccedil;ekerken &ouml;nemli bir ayrıntıyı da paylaşıyor. D&uuml;nyada farklı alanlarda toplam 800 bin kooperatif olduğunu ve 100 milyon bireye istihdam sağladığını kaydeden Prof. Dr. G&uuml;l&ccedil;ubuk, &ldquo;Bu kooperatiflerin 70 bini T&uuml;rkiye de ama sadece 100 bin kişiye istihdam sağlıyor&rdquo; diyerek konunun nicelik ve nitelik boyutuna vurgu yapıyor. İşte bu noktada da etkin şekilde işleyen, hesap verebilir ve denetlenebilir bir yapı i&ccedil;erisinde tabana dayalı kooperatif modeli &ouml;nem kazanıyor. T&uuml;rkiye nin k&uuml;resel marka &uuml;retememe sorunu olduğuna değinen Prof. Dr. G&uuml;l&ccedil;ubuk, &ldquo;Tarımda ne &uuml;rettiğiniz, nasıl &uuml;rettiğiniz kadar nasıl değerlendirdiğiniz de &ouml;nem kazanıyor. &Ccedil;ukurova da&uuml;retim-sanayi arasında entegrasyon kurmamız lazım. Birbirine komşu kentler yıkıcı rekabetle değil, tamamlayıcı rekabetle b&uuml;t&uuml;nleşik bir kalkınma modelini benimsemeli&rdquo; yorumundan bulunuyor. Yerel d&uuml;zeyde kalkınma &ccedil;alışmalarından bahseden Prof. Dr. G&uuml;l&ccedil;ubuk, &Ccedil;ukurova da tarım ve tarıma dayalı KOBİ leri yerelde kalkınmanın olmazsa olmaz aracı olarak g&ouml;steriyor. Prof. Dr. G&uuml;l&ccedil;ubuk un, i&ccedil;inde tarımı da kapsayan bir başka tespitini paylaşarak soralım: &ldquo;D&uuml;nyada bir risk y&ouml;neten &uuml;lkeler var, bir de kriz y&ouml;neten &uuml;lkeler var.&rdquo; Siz olsanız hangisini y&ouml;netmek istersiniz? Son bir not.... İş Bankası ile Anadolu nun farklı b&ouml;lgelerinde farklı temalarla tarım sohbetleri ger&ccedil;ekleştirmeye devam edeceğiz. Sizlere de g&ouml;zlemlerimizi, bu sohbetlerde paylaşılan bilgi ve verileri aktarmaya devam edeceğiz. NOT: Yazının ilk b&ouml;l&uuml;m&uuml;n&uuml; bu linkten okuyabilirsiniz: http://www.bloomberght.com/yorum/irfan-donat/2015349-anadoludan-tarim-notlari-tarsus-1 İrfan Donat Bloomberg HT Tarım Edit&ouml;r&uuml; idonat@bloomberght.com

Anadolu'dan tarım notları: Tarsus (2)

Diğer Yazılar