'Mazotun yarısı devletten' sözü ile ZMO'nun hesabı neden tutmuyor?

2017 yılına y&ouml;nelik tarımsal desteklerde g&ouml;zler &ouml;zellikle mazot desteğindeydi. &Ccedil;&uuml;nk&uuml; Başbakan Binali Yıldırım, Ekim 2016`da Milli Tarım Projesi ni a&ccedil;ıklarken &ccedil;ift&ccedil;inin kullanacağı mazotun yarısını devletin karşılayacağı s&ouml;z&uuml;n&uuml; vermişti. 18 Ağustos ta olduk&ccedil;a gecikmeli bir şekilde 2017 yılı tarımsal destek &ouml;demeleri a&ccedil;ıklandı ama &ccedil;ift&ccedil;i tarafında biraz hayal kırıklığı yarattı. Mazota destek, ge&ccedil;tiğimiz yıllara g&ouml;re arttı artmasına ama bahsedildiği gibi &ccedil;ift&ccedil;inin kullandığı mazotun yarısını karşılayacak d&uuml;zeyde değil. En azından Ziraat M&uuml;hendisleri Odası nın iddiası bu y&ouml;nde... Bu konuda Ziraat M&uuml;hendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı Ahmet Atalık, devletin resmi yayınlarındaki verilerden yola &ccedil;ıkarak bir hesap yapmış. Hesaba g&ouml;re &ccedil;ift&ccedil;inin en &ouml;nemli girdileri arasında yer alan mazotun bir kısmı devlet tarafından karşılanıyor ama &uuml;r&uuml;nlerin bazılarında bahsedildiği gibi yarısına denk gelmiyor. Ahmet Atalık, Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstit&uuml;s&uuml; (TEPGE) yayınlarında yer alan, K&ouml;y Hizmetleri Genel M&uuml;d&uuml;rl&uuml;ğ&uuml; n&uuml;n &ldquo;T&uuml;rkiye de &Uuml;retilen Tarım &Uuml;r&uuml;nlerinin &Uuml;retim Girdileri Rehberi&rdquo;ndeki hesaplamalara dikkat &ccedil;ekiyor. Nedir bu hesaplamalar? Devletin resmi hesaplamalarına g&ouml;re 1 dekar buğday &uuml;retiminde 6,54 litre mazot kullanıldığı, bu miktarın &ccedil;eltikte 20,40 litre, pamukta 20,76 litre, ay&ccedil;i&ccedil;eğinde 7,50 litre, mısırda 11,88 litre, patateste 23,28 litre, fındıkta 5,40 litre olduğu belirtiliyor. ZMO İstanbul Şube Başkanı Atalık, &ldquo;Mazotun T&uuml;rkiye genelinde ortalama litre fiyatını 4,60 TL kabul edersek, 1 dekar buğday &uuml;retmek i&ccedil;in harcanan mazotun değeri 30 TL. Bu değer &ccedil;eltikte 94 TL, pamukta 95 TL, ay&ccedil;i&ccedil;eğinde 35 TL, mısırda 55 TL, patateste 107 TL, fındıkta 25 TL&rdquo; diyor. Atalık, yukarıdaki resmi hesaplamalara karşın 2017 yılı tarımsal destek &ouml;demelerinde dekar başına; buğday, arpa, &ccedil;avdar, yulaf, tritikale i&ccedil;in 13 TL, &ccedil;eltik ve pamuk i&ccedil;in 36 TL, yağlık ay&ccedil;i&ccedil;eği, soya, dane mısır ve patates i&ccedil;in 17 TL, aspir, nohut, mercimek ve kuru fasulye i&ccedil;in 11 TL, fındık, yem bitkileri, &ccedil;ay, kuru soğan, kanola ve diğer &uuml;r&uuml;nler i&ccedil;in 9 TL mazot desteği verileceğini hatırlatıyor. Buradan da şu sonucu &ccedil;ıkartıyor Atalık: &ldquo;Verilen desteğin ger&ccedil;ekte harcanan mazota oranı buğdayda y&uuml;zde 43, &ccedil;eltik ve pamukta y&uuml;zde 38, ay&ccedil;i&ccedil;eğinde y&uuml;zde 49, mısırda y&uuml;zde 31, patateste y&uuml;zde 16, fındıkta y&uuml;zde 36 olmuştur. G&ouml;r&uuml;ld&uuml;ğ&uuml; &uuml;zere pek &ccedil;ok &ouml;nemli &uuml;r&uuml;nde mazot desteği y&uuml;zde 50 nin altında kalmıştır.&rdquo; Kısacası &ccedil;ift&ccedil;iye mazotun yarısı devletten s&ouml;z&uuml; ile ZMO nun resmi verilerden yola &ccedil;ıkarak yaptığı hesap &ouml;rt&uuml;şm&uuml;yor. Konu bizim de dikkatimizi &ccedil;ekti... Buradan yola &ccedil;ıkarak akıllarda şu soru işaretleri beliriyor... 1- Mazot desteğinde hangi veriler baz alındı? 2- &Ccedil;ift&ccedil;inin mazotunun yarısı devletten denirken başka bir hesaplama y&ouml;netimi mi kullanıldı? Konu olduk&ccedil;a &ouml;nemli, zira enerji maliyeti tarım sekt&ouml;r&uuml; a&ccedil;ısından en y&uuml;ksek girdiler arasında yer alıyor. Hesaplamalara g&ouml;re T&uuml;rkiye de &ccedil;ift&ccedil;iler trakt&ouml;r&uuml;nde yılda ortalama 3,5 milyar litrelik mazot kullanıyor. Bunun ekonomik karşılığı da yaklaşık 16 milyar liraya denk geliyor. Mazot fiyatının yaklaşık y&uuml;zde 65 i de &Ouml;TV ve KDV den oluşuyor. ZMO, yayımladığı basın b&uuml;lteninde, &ldquo;Bu noktada &ccedil;ift&ccedil;inin tek bir girdi olan mazota &ouml;dediği vergi yılda 10,5 milyar TL dir. Tarımsal desteklemeler i&ccedil;in 2017 yılı b&uuml;t&ccedil;esinden 12,8 milyar TL ayrılmıştır. G&ouml;r&uuml;leceği &uuml;zere &ccedil;ift&ccedil;iye &ouml;denen desteğin neredeyse tamamı, kullandığı girdilerden sadece biri olan, mazot vergisi adı altında geri alınmaktadır&rdquo; yorumunda bulunuyor. &Ouml;te yandan 2006 yılında y&uuml;r&uuml;rl&uuml;ğe giren Tarım Kanunu&rsquo;nun 21&rsquo;inci maddesine g&ouml;re, her yıl tarımsal destekleme i&ccedil;in b&uuml;t&ccedil;eden ayrılacak kaynak, gayrisafi milli hasılanın en az y&uuml;zde 1&rsquo;i d&uuml;zeyinde olmak zorunda. Ancak 2007 yılından bu yana bakıldığında tarımsal desteklemelerin gayri safi milli hasıladaki payı y&uuml;zde 1 in altında kalıyor (Genelde 0,5 ile y&uuml;zde 0,7 arasında değişiyor). Konunun nicelik kadar nitelik sorunu da var. Hatırlanacağı &uuml;zere tarım sekt&ouml;r&uuml;ne y&ouml;nelik desteklemelerin etki ve verimlilik analizine y&ouml;nelik eleştiriler ge&ccedil;tiğimiz yıllarda Sayıştay Raporu nda yer almıştı. &Ouml;zetle mazot desteklemelerine y&ouml;nelik olarak Ziraat M&uuml;hendisleri Odası nın bu tespitini &ouml;nemsiyoruz. O y&uuml;zden tarımsal desteklemelerin niceliği ve niteliği &uuml;zerinde daha fazla durmakta fayda olduğunu d&uuml;ş&uuml;n&uuml;yoruz. İrfan Donat Bloomberg HT Tarım Edit&ouml;r&uuml; idonat@bloomberght.com

'Mazotun yarısı devletten' sözü ile ZMO'nun hesabı neden tutmuyor?

Diğer Yazılar