UHK: 4,5 milyon hektar tarım arazisi kullanılamıyor; kayıp 20 milyar TL

Ulusal Hububat Konseyi (UHK) 23 Aralık 2017&rsquo;de Edirne Ticaret Borsası&rsquo;nın ev sahipliğinde &ldquo;2017 Hububat Sezonu Değerlendirme Paneli&rdquo; d&uuml;zenledi. Bizim de davetli olduğumuz panele, &ccedil;ok istememize rağmen maalesef katılamamıştık. Neyse ki panelde &ouml;ne &ccedil;ıkan konu başlıkları rapor haline getirilmiş. &ldquo;UHK 2017 Hububat Değerlendirme Paneli Sonu&ccedil; Raporu&rdquo;nu okuyunca sizlerle de paylaşmak istedik. Bu &ccedil;alışma ile UHK Y&ouml;netim Kurulu Başkanı &Ouml;zkan Taşpınar ve ekibi, hububat sekt&ouml;r&uuml;n&uuml;n g&uuml;zel bir fotoğrafını &ccedil;ekmiş. Raporda yer alan ilk madde &ldquo;Buğday ekim alanlarının korunması&rdquo; ile ilgili&hellip; &ldquo;Bundan 10 yıl &ouml;nce 9 milyon hektar olan buğday ekim alanı, giderek azalmış 8 milyon hektar olan sınır değerin altına 7,7 milyon hektara d&uuml;şm&uuml;şt&uuml;r&rdquo; denilen raporda ekim alanlarındaki azalışın devam ettiği uyarısı yer alıyor. Birim alanda verim artırıldığı i&ccedil;in bug&uuml;ne kadar &uuml;retim d&uuml;ş&uuml;ş&uuml;n&uuml;n &ouml;n&uuml;ne ge&ccedil;ilebildiğinin altı &ccedil;izilen raporda, şu uyarı dikkat &ccedil;ekiyor: &ldquo;Ancak gelinen noktada n&uuml;fus artışı, g&ouml;&ccedil;men n&uuml;fus, artan turist sayısı, dışarıya yapılan yardımlar ve &ccedil;evremizde yaşananlardan (T&uuml;rkiye&rsquo;den gelecek gıdalarla beslenmek durumunda olanlar komşu &uuml;lkelerin insanları) dolayı t&uuml;ketim &ouml;ng&ouml;r&uuml;lenin &ccedil;ok &uuml;zerinde ger&ccedil;ekleşmektedir. Bu nedenle buğday ekim alanlarında sınır değerlere ulaşılmış olup, bunun altına d&uuml;şen ekim alanları kurak yıllarda &uuml;retim yetersizliği sorununun beraberinde getirecektir.&rdquo; Sulu tarım alanlarında diğer &uuml;r&uuml;nlerin karlılığının y&uuml;ksek olmasından dolayı buğdayın artık kıra&ccedil; alanların &uuml;r&uuml;n&uuml; ya da m&uuml;navebe &uuml;r&uuml;n&uuml; olarak g&ouml;r&uuml;ld&uuml;ğ&uuml;ne işaret edile raporda, &ldquo;Bunun i&ccedil;in buğdaya yapılan destekler b&ouml;lgesel olarak yeterli yağış altında, sulu/ kurak farklılıklar dikkate alınarak hissedilir d&uuml;zeyde arttırılmalıdır&rdquo; &ouml;nerisinde bulunuluyor. Raporun bir diğer başlığı ise &ldquo;G&uuml;mr&uuml;k Vergileri&rdquo; ile ilgili&hellip; T&uuml;rkiye&rsquo;de enflasyonun en &ouml;nemli nedeninin tarımsal &uuml;r&uuml;n ve gıda olarak g&ouml;sterilmeye &ccedil;alışıldığı belirtilen raporda, s&ouml;z konusu tespitin ger&ccedil;ek&ccedil;i olmadığının altı &ccedil;iziliyor. Bu bakış a&ccedil;ısı nedeniyle g&uuml;mr&uuml;k fonlarının d&uuml;ş&uuml;r&uuml;lmesinin g&uuml;ndeme geldiği ve tarımsal &uuml;r&uuml;nlerin ithal fonlarının zaman zaman d&uuml;ş&uuml;r&uuml;ld&uuml;ğ&uuml; hatırlatılan raporda, &ldquo;İthalatın enflasyona &ccedil;&ouml;z&uuml;m olmadığı son aylardaki enflasyon rakamlarından da a&ccedil;ık&ccedil;a g&ouml;r&uuml;lmektedir. İthalat s&ouml;ylemleri &uuml;r&uuml;n hasat sezonlarında piyasaları olumsuz etkilemekte, &ccedil;ift&ccedil;iyi &uuml;retimden soğutmakta, hatta &uuml;retimden d&uuml;ş&uuml;rmektedir. G&uuml;mr&uuml;k d&uuml;zenlemeleri t&uuml;m kesimlere olası etkileri g&ouml;z &ouml;n&uuml;nde bulundurularak hesaplanmalı, zorunluluk halinde vergiler d&uuml;ş&uuml;r&uuml;lecek ise de hasat d&ouml;nemi dışında, ilgili &uuml;r&uuml;n&uuml;n en d&uuml;ş&uuml;k ticari işlem g&ouml;rd&uuml;ğ&uuml; d&ouml;nemde bu işlem yapılmalıdır&rdquo; deniliyor. 4,5 MİLYON HEKTAR TARIM ARAZİSİ NADASTA Raporun &uuml;&ccedil;&uuml;nc&uuml; başlığında ise &ldquo;Havzalar arası su transferi&rdquo; konusu yer alıyor. T&uuml;rkiye&rsquo;de b&uuml;y&uuml;k kısmı İ&ccedil; Anadolu ve ge&ccedil;it b&ouml;lgelerinde olmak &uuml;zere 4,5 milyon hektar civarında nadas alanının bulunduğuna dikkat &ccedil;ekilen UHK&rsquo;nın raporunda, tarım potansiyelinin &ouml;n&uuml;ndeki en b&uuml;y&uuml;k engel olarak bu potansiyelin kullanılamıyor olması g&ouml;steriliyor. Raporda, &ldquo;Bunun en b&uuml;y&uuml;k nedeni ise &lsquo;Su&rsquo;dur. Tarımın iklim şartlarına bağımlılığının azaltılması gerekir. Nadasa bırakılan alanların suyla buluşturulması halinde yıllık tarımsal hasılamız 20 milyar TL artış g&ouml;sterecektir&rdquo; ifadelerine yer veriliyor. S&uuml;rd&uuml;r&uuml;lebilir bir tarım ve verimlilik i&ccedil;in belli ilkeler &ccedil;er&ccedil;evesinde havzalar arasında su transferinin yapılması gerektiği kaydedilen raporda, &ldquo;Ayrıca mevcut sulanan alanlarda sulama sistemleri basın&ccedil;lı kapalı sitem alt yapısına d&ouml;n&uuml;şt&uuml;r&uuml;lmek &uuml;zere rehabilite edilmelidir&rdquo; &ouml;nerilerine yer veriliyor. YENİ &Ccedil;ELTİK KANUNU UHK&rsquo;nın &uuml;zerinde durduğu bir diğer başlık ise &ldquo;Yeni &Ccedil;eltik Kanununun Hazırlanması&rdquo;na y&ouml;nelik&hellip; Raporda, 1936 yılında yasalaşan 3039 sayılı &ldquo;&Ccedil;eltik Ekimi Kanunu&rdquo; g&uuml;n&uuml;n ihtiya&ccedil;larına g&ouml;re, t&uuml;m tarafların g&ouml;r&uuml;şleri dikkate alınıp yenilenmesi ve yasalaştırılması gerektiği savunuluyor. Raporda &ouml;ne &ccedil;ıkarılan beşinci madde ise &ldquo;Yetkisiz kişilerin tarımsal &uuml;r&uuml;n ve gıda &uuml;zerine deme&ccedil; vermeleri&rdquo; başlığı ile yer alıyor. Uzman olmayan kişilerin buğday; ekmek, pirin&ccedil; &uuml;zerine yorum yapmalarının sekt&ouml;r&uuml; olumsuz y&ouml;nde etkilediği ifade edilen raporda, &ldquo;Bu y&ouml;nde araştırmacılar, uzmanlar ve bilim insanlarından oluşan grupların, kamuoyuna ger&ccedil;ek&ccedil;i ve bilimsel verilerine dayalı a&ccedil;ılamalar yapmaları ve bilgilendirmeleri bir zorunluluk haline gelmiştir. Sekt&ouml;re olumsuz etki yapan, mesnetsiz a&ccedil;ıklamaların ve yayınların &ouml;n&uuml;ne ge&ccedil;ilecek tedbirler alınmalıdır&rdquo; &ouml;nerisi getiriliyor. UHK&rsquo;nın &uuml;zerinde durduğu bir diğer &ouml;nemli başlık ise &ldquo;Kırsal kesimin kalkınması i&ccedil;in Bakanlıklar arası koordinasyon g&uuml;&ccedil;lendirilmesi&rdquo; ile ilgili&hellip; Tarım sekt&ouml;r&uuml;n&uuml;n sorunlarının &ccedil;ok ve karmaşık olduğu belirtilen raporda, sekt&ouml;rdeki gelişmelerin t&uuml;ketim de dikkate alındığında toplumun tamamını ilgilendirdiğine dikkat &ccedil;ekiliyor. Tarımın, karmaşık yapıdaki t&uuml;m sorunlarının &ccedil;&ouml;z&uuml;m&uuml;n&uuml; sadece Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı&rsquo;ndan beklenmemesi gerektiği kaydedilen raporda, &ldquo;Tarımdan ka&ccedil;ışı durdurup, &uuml;retim b&ouml;lgelerinde insanları doyurmak ve mutlu kılmak adına sosyal projeler oluşturulmalıdır. &Uuml;retim b&ouml;lgelerinde yaşayan ve s&uuml;rekli g&ouml;&ccedil;en insanların en b&uuml;y&uuml;k kaygısı sağlık ve sosyal g&uuml;vencelerinin olmayışı ve bu eksiğini giderme gayretidir. &Ccedil;alışma Bakanlığı, Aile Sosyal Politikalar Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı ile yapılacak &ccedil;alışmalarla &uuml;retim b&ouml;lgelerinde yaşayan insanların sağlık ve sosyal g&uuml;venceleri konusundaki sorunlar &uuml;zerinde &ccedil;alışılmalıdır. Aile &ccedil;ift&ccedil;iliği desteklenmelidir&rdquo; &ouml;nerisinde bulunuluyor. &ldquo;Arazi toplulaştırma &ccedil;alışmaları&rdquo;nın kararlı ve hızlı bir şekilde devam etmesi gerektiği belirtilen raporda, &ldquo;Sistem, basın&ccedil;lı sulama altyapılarının kurularak, ağa&ccedil;tan şeritleri, taban taşını kırmaya y&ouml;nelik dip kazana &ccedil;ekilmesi işlemlerini de i&ccedil;erecek şekilde kurgulanmalıdır&rdquo; deniliyor. &ldquo;SPEK&Uuml;LATİF A&Ccedil;IKLAMA&rdquo; UYARISI Raporda, &ldquo;Dahilde İşleme Rejimi (DİR) kapsamındaki ithalat&rdquo; başlığında ise kamuoyundaki spek&uuml;latif a&ccedil;ıklamalara dikkat &ccedil;ekiliyor. 2016 yılında T&uuml;rkiye&rsquo;nin un, makarna, irmik, bulgur, pasta, bisk&uuml;vi, kek gibi &uuml;r&uuml;nlerden 5 milyon ton ihracat yaptığı ve bunun karşılığında 2,5 milyar dolar d&ouml;viz kazandığı kaydedilen raporda, &ldquo;Yapılan bu 5 milyon ton mamul maddenin karşılığında ise 6,9 milyon ton buğday ithal etmiştir. Yani T&uuml;rkiye yurtdışından hammadde alıp, onu işleyip katma değer katarak ihra&ccedil; etmektedir. İşin aslını bilmeyen kişilerin, her limanda g&ouml;rd&uuml;kleri buğday y&uuml;kl&uuml; gemiden sonra &lsquo;T&uuml;rkiye buğdayı ithal ediyor&rsquo; s&ouml;yleminin ger&ccedil;ek&ccedil;i olmadığı, kamuoyu bilgilendirilerek, spek&uuml;latif a&ccedil;ılamalara malzeme oluşturulmasının &ouml;n&uuml;ne ge&ccedil;ilmelidir&rdquo; ifadelerine yer veriliyor. Bunun yanında &ldquo;buğday sınıflaması&rdquo; da bir diğer başlık olarak yer alıyor. Raporda, buğdayda kalite parametrelerine g&ouml;re alım ve buna bağlı depolama konusunda, hızlı analiz y&ouml;ntem ve tekniklerinin geliştirilmesine y&ouml;nelik araştırma ve &ccedil;alışmalar y&uuml;r&uuml;t&uuml;lmesi gerektiği &uuml;zerinde duruluyor. &ldquo;ETKİ ANALİZİ&rdquo; VURGUSU Tarım desteklerinin ortalama yıllık 14 milyar lira olduğu hatırlatılan raporda, s&ouml;z konusu rakamın bakanlık b&uuml;t&ccedil;esinin y&uuml;zde 65&rsquo;ine denk geldiği belirtiliyor. Ancak daha &ouml;nce Sayıştay raporlarına da giren tarımsal desteklemelerin etki analizi eksikliğine dikkat &ccedil;ekilen raporda, &ldquo;Tarımsal desteklemenin sekt&ouml;rlere ne y&ouml;nde ve derece de etki yaptığı, hedeflenen ama&ccedil;lara ne &ouml;l&ccedil;&uuml;de ulaşıldığı konusunda etki analizleri yapılarak, kendini yenileyen bir destekleme modeli oluşturulmalıdır&rdquo; deniliyor. UHK&rsquo;nın raporunda &ldquo;lisanslı depoculuk&rdquo; başlığı da yer aldı. T&uuml;rkiye&rsquo;de son yıllarda yaygınlaşan lisanslı depoculuğun etkin bir şekilde kullanılarak, d&uuml;nya tarım ticaretine entegre olunması gerektiği &uuml;zerinde durulan raporda, yapılan bazı anket ve araştırmalarda lisanslı depoculuk faaliyetlerinden bir&ccedil;ok &uuml;reticinin haberdar olmadığı ya da yanlış bilgi sahibi olduğu hatırlatıldı. Raporda, &ldquo;TMO g&ouml;rsel ve yazılı basın yolu ile sistemi tanıtmada daha etkin rol almalıdır. Sistemin geliştirilmesi i&ccedil;in &ouml;ncelikli olarak, desteklemelerin yanında sahada tanıtım ve bilgilendirme faaliyetleri etkin olarak yapılmalıdır. Ancak o zaman t&uuml;m sekt&ouml;r paydaşlarına ulaşmış, tarımsal ticareti kolaylaştırmış oluruz&rdquo; a&ccedil;ıklaması yer aldı. &Uuml;RETİCİNİN &Ccedil;KS SORUNU Miras sorunu ve benzeri sebeplerle &ouml;nemli miktarda tarım alanının &Ccedil;ift&ccedil;i Kayıt Sistemi&rsquo;ne (&Ccedil;KS) kayıt olamadığı belirtilen raporda, s&ouml;z konusu durumun bu &uuml;reticilerin desteklenmesinin &ouml;n&uuml;nde engel olduğu gibi kayıt dışılık sorununu da beraberinde getirdiğinin altı &ccedil;iziliyor. Raporda &ouml;ne &ccedil;ıkan diğer başlıklar ise &ldquo;Pirin&ccedil; Tebliği ve Etiketlemesi&rdquo;, &ldquo;&Ccedil;eltik Firesi&rdquo; ve &ldquo;Yabancı Tarım İş&ccedil;ileri&rdquo;ni kapsıyor. İrfan Donat Bloomberg HT Tarım Edit&ouml;r&uuml; idonat@bloomberght.com

UHK: 4,5 milyon hektar tarım arazisi kullanılamıyor; kayıp 20 milyar TL

Diğer Yazılar