Türkiye'deki tarım işletmelerinin fotoğrafı

T&uuml;rkiye İstatistik Kurumu (T&Uuml;İK) Tarımsal İşletme Yapı Araştırması, 2016 verilerini yayımladı. T&uuml;rkiye&rsquo;de tarım sekt&ouml;r&uuml;n&uuml;n mevcut durumunu anlayabilmek ve analiz edebilmek adına bu verileri &ouml;nemsiyoruz. Tarımsal işletmelerin fiziksel b&uuml;y&uuml;kl&uuml;klerinin belirlendiği, tarımsal işletmelerin tip ve ekonomik b&uuml;y&uuml;kl&uuml;ğ&uuml; temel alınarak sınıflandırıldığı bu araştırma, işletmelere ait temel yapısal istatistikleri de derliyor. Gelin verilere birlikte g&ouml;z atalım&hellip; T&uuml;rkiye deki toplam tarımsal işletmenin y&uuml;zde 5,3 &uuml; sadece b&uuml;y&uuml;kbaş ya da k&uuml;&ccedil;&uuml;kbaş hayvan yetiştiriciliği yapıyor. Arazi olan tarımsal işletmelerin y&uuml;zde 25,9&rsquo;u 20-49 dekar işletme b&uuml;y&uuml;kl&uuml;ğ&uuml;ne sahip. Tarımsal işletmelerin y&uuml;zde 24,5 ile en fazla 200-499 dekar işletme b&uuml;y&uuml;kl&uuml;k grubunda yer alıyor. Tarımsal işletmelerin y&uuml;zde 80,7 si 100 dekardan k&uuml;&ccedil;&uuml;k işletme b&uuml;y&uuml;kl&uuml;k gruplarında yer alıyor. Bu işletmelerin tasarrufunda bulundurduğu arazi ise toplam arazinin y&uuml;zde 29,1&rsquo;ini oluşturuyor. İşletmelerin tasarrufundaki arazilerin y&uuml;zde 9,7 si nadasa bırakılıyor Tarımsal işletmelerin tasarrufunda bulunan arazilerin y&uuml;zde 69,3 &uuml;nde tahıl ve diğer bitkisel &uuml;r&uuml;nler ekiliyor. İşletmelerin tasarrufundaki arazilerin y&uuml;zde 9,7 si nadasa bırakılırken, y&uuml;zde 11,9 unda meyve ve diğer uzun &ouml;m&uuml;rl&uuml; bitkiler ile i&ccedil;ecek ve baharat bitkileri (fidanlık ve &ouml;rt&uuml;altı dahil) ekiliyor. Verilere g&ouml;re, s&ouml;z konusu arazilerin y&uuml;zde 2,2 si sebze ve &ccedil;ilek alanı ile &ccedil;i&ccedil;ek bah&ccedil;eleri (fidelik ve &ouml;rt&uuml;altı dahil), y&uuml;zde 2,4 &uuml; daimi &ccedil;ayır, y&uuml;zde 1,3 &uuml; otlak (mera), y&uuml;zde 0,3 &uuml; sadece hanehalkının kendi t&uuml;ketimi i&ccedil;in kullanılan (mutfak bah&ccedil;esi) alan, y&uuml;zde 2,9 u diğer araziler olarak belirlendi. Buna g&ouml;re, tarımsal işletmeler tasarrufundaki arazinin y&uuml;zde 97,1 ini tarımsal ama&ccedil;lı kullanıyor. Tarımsal işletmelerin arazilerinin %31,4 &uuml; sulanıyor Tarımsal işletmelerin tasarrufunda bulunan arazilerin sadece y&uuml;zde 31,4 &uuml; sulanıyor. Bir diğer deyişle y&uuml;zde 68,6&rsquo;sı sulanmıyor. Arazinin kullanım şekline g&ouml;re sulanan alan oranları incelendiğinde, ekilen tahıl ve diğer bitkisel &uuml;r&uuml;n alanının y&uuml;zde 34,7 si, sebze ve &ccedil;ilek alanı ile &ccedil;i&ccedil;ek bah&ccedil;elerinin (fidelik ve &ouml;rt&uuml;altı dahil) y&uuml;zde 84,1 i sulanıyor. Meyve ve diğer uzun &ouml;m&uuml;rl&uuml; bitkiler ile i&ccedil;ecek ve baharat bitkilerinin kapladığı alanın (fidanlık ve &ouml;rt&uuml;altı dahil) y&uuml;zde 37,8 i sulanırken, daimi &ccedil;ayır arazisinin y&uuml;zde 29,8 i, kavaklık-s&ouml;ğ&uuml;tl&uuml;k arazinin ise y&uuml;zde 41,5 i sulanıyor. Tarımsal işletmelerin %17,1&rsquo;i hem kendi hem de başkasının arazisini işliyor T&Uuml;İK, tarımsal işletmelerin tasarrufundaki tarım arazisinin tasarruf şeklini de inceliyor. Buna g&ouml;re, yalnız kendi tarım arazisini (zilyetlik dahil) işleten işletmelerin toplam işletme i&ccedil;indeki oranı y&uuml;zde 79,5 iken işledikleri tarım arazisinin toplam tarım arazisi i&ccedil;indeki oranı ise y&uuml;zde 59,9 olarak belirlenmiş. Tarımsal işletmelerin y&uuml;zde 17,1&rsquo;i hem kendi arazisini hem de başkasının arazisini işliyor. Kendi arazisi olmayan işletmelerin y&uuml;zde 3,3 &uuml; yalnız kira ve yalnız ortak&ccedil;ılıkla tuttuğu araziyi, y&uuml;zde 0,1 i ise iki ya da daha fazla tasarruf şekli ve diğer tasarruf şekilleriyle arazi işliyor. T&Uuml;İK verilerine g&ouml;re işletmelerin tarım arazisi par&ccedil;a sayısı incelendiğinde, işletme başına d&uuml;şen tarım arazisi par&ccedil;a sayısı 5,9 adet olup tarım arazisi ortalama par&ccedil;a b&uuml;y&uuml;kl&uuml;ğ&uuml; ise 12,9 dekar olarak tespit edildi. B&uuml;y&uuml;kbaş hayvanı olan işletmelerin %44,5 inde 1-4 baş hayvan var B&uuml;y&uuml;kbaş hayvanı (sığır ve manda) olan tarımsal işletmeleri b&uuml;y&uuml;kbaş hayvan sayısına g&ouml;re inceleyen T&Uuml;İK e g&ouml;re işletmelerin y&uuml;zde 44,5 inin ahırında 1-4 baş hayvan mevcut. İşletmesinde 5-9 baş hayvanı olan işletme sayısı toplam işletmelerin y&uuml;zde 22,2 sini oluşturuyor. İşletmesinde 10-19 arası b&uuml;y&uuml;kbaş hayvanı olan ahırların oranı toplam işletme sayısının y&uuml;zde 17 sine denk gelirken, 20-49 baş arası b&uuml;y&uuml;kbaşı olan işletmelerin oranı ise y&uuml;zde 11,8 seviyesinde. 50-149 baş hayvanı olan işletmelerin oranı y&uuml;zde 3,9 iken, 150-299 arası hayvana sahip olan işletmelerin oranı y&uuml;zde 0,4 civarında. 300 baş ve &uuml;st&uuml; hayvana sahip işletme sayısı ise T&uuml;rkiye deki toplam işletmelerin y&uuml;zde 0,2 sini oluşturuyor. Ancak s&ouml;z konusu işletmelerin toplam b&uuml;y&uuml;kbaş hayvan sayısı ise T&uuml;rkiye deki b&uuml;y&uuml;kbaş hayvan sayısının y&uuml;zde 14,4 &uuml;ne tekab&uuml;l ediyor. T&uuml;rkiye&rsquo;de hayvancılık politikalarına y&ouml;n verilmesinde de s&ouml;z konusu b&uuml;y&uuml;k işletmelerin etkisi ve rol&uuml;n&uuml;n b&uuml;y&uuml;k olduğu biliniyor. K&uuml;&ccedil;&uuml;kbaş hayvanı olan işletmelerin %28,5&rsquo;i 50-149 baş arası hayvana sahip Gelelim k&uuml;&ccedil;&uuml;kbaş tarafındaki duruma&hellip; K&uuml;&ccedil;&uuml;kbaş hayvanı olan işletmelerin y&uuml;zde 11&rsquo;inde 1-4 baş arası hayvan bulunuyor. K&uuml;&ccedil;&uuml;kbaş hayvan sayısı 5-9 arasında olan ağılların toplamdaki payı y&uuml;zde 10,3 seviyesinde. İşletmelerinde 10-19 arası k&uuml;&ccedil;&uuml;kbaş hayvanı olan işletmelerin oranı y&uuml;zde 14 iken, 20-49 arası hayvanı olan işletme oranı y&uuml;zde 17,7 civarında. İşletmelerin y&uuml;zde 28,5&rsquo;inin ağılında ise 50-149 baş arası hayvan bulunuyor. Zaten T&uuml;rkiye&rsquo;de k&uuml;&ccedil;&uuml;kbaş hayvancılık yapan işletmelerin &ccedil;oğunluğu bu kategoride yer alıyor. 150-299 arasında k&uuml;&ccedil;&uuml;kbaş hayvana sahip olan işletme oranı y&uuml;zde 12,3 iken 300 ve &uuml;zeri sayıda k&uuml;&ccedil;&uuml;kbaş hayvanı olan işletmelerin sayısı sadece y&uuml;zde 6,2 seviyesinde. Ancak burada yine &ouml;nemli bir noktaya dikkat &ccedil;ekmekte fayda var. 300 ve &uuml;zeri k&uuml;&ccedil;&uuml;kbaşa sahip olan işletmelerin oranı toplam i&ccedil;inde y&uuml;zde 6,2 olurken, s&ouml;z konusu işletmelerin sahip olduğu k&uuml;&ccedil;&uuml;kbaş hayvan sayısı, T&uuml;rkiye&rsquo;deki toplam k&uuml;&ccedil;&uuml;kbaş hayvan varlığının y&uuml;zde 36,3&rsquo;&uuml;n&uuml; oluşturuyor. Tarımsal işletmelerin beşte birinin ekonomik b&uuml;y&uuml;kl&uuml;ğ&uuml; 10 bin TL&rsquo;nin altında T&Uuml;İK, tarımsal işletmelerin ekonomik b&uuml;y&uuml;kl&uuml;klerine g&ouml;re dağılımını da paylaşmış. İşletmelerin y&uuml;zde 21,7&rsquo;sinin ekonomik b&uuml;y&uuml;kl&uuml;ğ&uuml; 6 bin 660 TL&rsquo;den az. 6 bin 660 TL ile 26 bin 640 TL arası ekonomik b&uuml;y&uuml;kl&uuml;ğe sahip işletmelerin toplamdaki payı y&uuml;zde 36,6 seviyesinde. 26 bin 640 TL ile 83 bin 250 TL arası ekonomik b&uuml;y&uuml;kl&uuml;ğe sahip işletmelerin oranı y&uuml;zde 27,5 iken, işletmelerin y&uuml;zde 12,7&rsquo;si ise 83 bin 250 lira ile 333 bin TL arasında bir ekonomik b&uuml;y&uuml;kl&uuml;ğe sahip. 333 bin TL ile 832 bin 500 TL arası ekonomik b&uuml;y&uuml;kl&uuml;ğe sahip işletmelerin oranı y&uuml;zde 1,4 seviyesinde ve 832 bin 500 TL ve &uuml;zerine ekonomik b&uuml;y&uuml;kl&uuml;ğe işletmelerin oranı toplamın y&uuml;zde 0,3&rsquo;&uuml; civarında. Hanehalkı fertlerinin %37,4 &uuml; yılda ortalama 225 g&uuml;n ve daha fazla &ccedil;alıştı Araştırmada tarım işinde &ccedil;alışma s&uuml;resi gruplarına g&ouml;re de veriler paylaşılmış. Hanehalkı fertlerinin kendi tarım işletmesinde &ccedil;alışma s&uuml;releri incelendiğinde y&uuml;zde 37,4 &uuml; yılda ortalama 225 g&uuml;n ve daha fazla &ccedil;alışıyor. Y&uuml;zde 11,5&rsquo;i 169-224 g&uuml;n arası &ccedil;alışırken, y&uuml;zde 13,7&rsquo;si 113-168 g&uuml;n arası &ccedil;alışıyor. Hanehalkı fertlerinin y&uuml;zde 16,5&rsquo;i kendi tarım işletmelerinde 56-112 g&uuml;n &ccedil;alışırken, y&uuml;zde 20,9&rsquo;u 56 g&uuml;nden daha az &ccedil;alışıyor. İrfan Donat Bloomberg HT Tarım Edit&ouml;r&uuml; idonat@bloomberght.com

Türkiye'deki tarım işletmelerinin fotoğrafı

Diğer Yazılar