Tarımda öngörülebilirlik sorunu

Kiminle konuşsak aynı şeyleri s&ouml;yl&uuml;yor: &Ouml;n&uuml;m&uuml;z&uuml; g&ouml;remiyoruz, belirsizlikler &ccedil;ok fazla. &Uuml;retici de benzer c&uuml;mleleri kuruyor. Gıda sanayinde faaliyet g&ouml;steren sekt&ouml;r temsilcileri de&hellip; İhracat&ccedil;ı da&hellip; Sekt&ouml;r&uuml;n farklı paydaşlarına aynı c&uuml;mleleri kurdurtan nedenlerin başında ise kurdaki oynaklık ve tarım piyasalarındaki belirsizlikler geliyor. En basitinden, hammadde ve girdilerin &ouml;nemli bir kısmının ithal edilerek &uuml;retimin ger&ccedil;ekleştirildiği bir ortamda kur baskısı tarımda &ouml;ng&ouml;r&uuml;lebilirlik sorunu yaratıyor. Bir yandan gelecekte kendi i&ccedil;inde fırsatlar barındıran ve stratejik sekt&ouml;r olarak g&ouml;sterilen tarım, aynı zamanda mevcut şartlarda kendi i&ccedil;erisinde ciddi riskler de barındırıyor. O y&uuml;zdendir ki &uuml;retimden başlayarak zincirin her halkasında atılacak adımların &ccedil;ok iyi &ouml;l&ccedil;&uuml;l&uuml;p bi&ccedil;ilmesi gerekiyor. Bunu başarabilmek i&ccedil;in de her anlamda hesabı kitabı iyi yapmak lazım. İşin biraz ekonomik boyutuna bakalım&hellip; T&uuml;rkiye de &ccedil;ift&ccedil;iler tarımın finansman boyutuna hangi derecede hakim? Ya da konuya finansal okur-yazarlık a&ccedil;ısından bakarsak &ccedil;ift&ccedil;i ne durumda? Tarımsal işletmeler risk ve kriz y&ouml;netimine ne kadar hazırlıklı? Tarımsal işletmelerde &uuml;retimin verimliliği, kalitesi ve s&uuml;rd&uuml;r&uuml;lebilir olmasında finansman koşullarının rol&uuml; ve etkisi olduk&ccedil;a fazla. Hatta, finansmanın doğru şekilde y&ouml;netimi işletmenin geleceği a&ccedil;ısından hayati &ouml;nemde. Her zaman konuştuklarımızı tekrar etmenin bir anlamı yok ama &ouml;zetle T&uuml;rkiye de tarım sekt&ouml;r&uuml;n&uuml;n temelinde 6 yapısal sorun hi&ccedil; g&uuml;ndemden d&uuml;şm&uuml;yor. Bunlar, tarımsal işletmelerin &ouml;l&ccedil;ek sorunu, işg&uuml;c&uuml;n&uuml;n verimsiz şekilde kullanımı/işg&uuml;c&uuml; maliyeti, planlamadan uzak bir &uuml;retim modeli, girdi maliyetlerindeki kontrols&uuml;z ve oynak piyasa yapısı, pazar entegrasyonundaki aksaklıklar ile uygun miktar, zaman ve şartlarda finansmana ulaşım sıkıntısı olarak sıralanıyor. Tabii finansman tarafında başka sıkıntılar da var. Doğru miktardaki finansman ihtiyacına doğru zaman ve uygun şartlarda erişim kadar s&ouml;z konusu kaynağın işletme ve yatırım s&uuml;recinde doğru ve etkin kullanımı da &ouml;nem arz ediyor. Kısacası, işletmenin hesabını, kitabını doğru tutmak ve y&uuml;r&uuml;tmek kritik &ouml;nemde. Burada artık know-how daha kıymetli hale geliyor. Bankalar artık tarımsal &uuml;retimde &ccedil;ift&ccedil;iye kredi imkanı sağlayan klasik misyonunun &ouml;tesine ge&ccedil;erek verimlilik ve k&acirc;rlılığın artırılması, işletmede tasarruf stratejileri, katma değerli &uuml;retim ve markalaşmaya giden s&uuml;re&ccedil; dahil pek &ccedil;ok noktada &ldquo;danışmanlık hizmeti&rdquo; de y&uuml;r&uuml;t&uuml;r hale geliyor. En basitinden ziraat m&uuml;hendislerinin tarım bankacılığında artan istihdamı bunun somut bir &ouml;rneği. Neredeyse t&uuml;m bankaların, &ccedil;ift&ccedil;ilerin kullanımına y&ouml;nelik akıllı telefon uygulamaları geliştirmeleri de bir başka işaret. Bir taraftan &ccedil;ift&ccedil;iye doğru kanallardan, en kısa s&uuml;rede ulaşılırken, diğer taraftan sekt&ouml;re y&ouml;nelik veri tabanı elde ediliyor. B&ouml;ylece geleceğe y&ouml;nelik stratejiler belirlenirken ortaya ger&ccedil;ek&ccedil;i bir yol haritası da &ccedil;ıkıyor. O y&uuml;zden tarımın artık en &ouml;nemli girdilerinin başında &lsquo;bilgi&rsquo;nin geldiğini sık sık dile getiriyoruz. Peki bunlar tek başına yeterli mi? Bize g&ouml;re bu alanda gidilecek daha &ccedil;ok yol var. &Ccedil;ift&ccedil;inin finansal okuryazarlığı konusu sosyal sorumluluk projeleri ya da sınırlı sayıda &ccedil;ift&ccedil;iye erişilen b&ouml;lgesel programların &ouml;tesine ge&ccedil;erek genele yayılmak zorunda. &Ccedil;ift&ccedil;i ve finans kurumlarının dışında kamu, &uuml;niversite ve STK&rsquo;ların organize şekilde hareket ettiği, etkin şekilde işleyecek bir yapıya ihtiya&ccedil; var. Deyim yerindeyse bu alanda &lsquo;milli seferberlik&rsquo; ilan edilmeli. &Ccedil;ift&ccedil;i Kayıt Sistemi&rsquo;ndeki 2.2 milyon &ccedil;ift&ccedil;i ile tarımsal &uuml;retimi s&uuml;rd&uuml;r&uuml;lebilir kılmak ve her ge&ccedil;en g&uuml;n zorlaşan şartlar ve riskler karşısında &uuml;reticiyi ayakta tutarak rekabet&ccedil;i hale getirmenin başka yolu var mı? Kronik hale d&ouml;n&uuml;şen yapısal sorunların &uuml;stesinden gelmek, &uuml;retim planlamasından &uuml;r&uuml;n pazarlamasına kadar ki organizasyonun ve entegrasyonun sağlanmasında da &lsquo;bilgi&rsquo;yi paylaşmak ve kullanmak zorundayız. İklim değişikliği, salgın hastalıklar, zararlı ile m&uuml;cadele gibi tarımın artık olağanlaşan risklerini y&ouml;netmek i&ccedil;in de bu &lsquo;bilgi&rsquo;ye ihtiyacımız var. Kısacası ister adına finansal okur-yazarlık deyin, ister tarımsal okur-yazarlık diye niteleyin, &ldquo;bilgiye sahip olmaktan &ouml;teye ge&ccedil;ip paylaşmak&rsquo; kırsaldaki refahın artması a&ccedil;ısından her ge&ccedil;en g&uuml;n daha &ouml;nemli bir hale geliyor. &Ccedil;ift&ccedil;i a&ccedil;ısından kritik &ouml;nemdeki &ldquo;tarımsal okur-yazarlık&rdquo; konusuna zaman zaman değinmeye devam edeceğiz. İrfan Donat Bloomberg HT Tarım Edit&ouml;r&uuml; idonat@bloomberght.com

Tarımda öngörülebilirlik sorunu

Diğer Yazılar