Türkiye'nin çevre karnesi kötü

&Ccedil;evre M&uuml;hendisleri Odası, 5 Haziran D&uuml;nya &Ccedil;evre G&uuml;n&uuml; dolayısıyla &ldquo;T&uuml;rkiye &Ccedil;evre Durum Raporu&rdquo; yayımladı. Rapor, net bir şekilde T&uuml;rkiye&rsquo;deki &ccedil;evre kirliliğinin hangi boyutlara ulaştığını g&uuml;ncel veriler ışığında g&ouml;zler &ouml;n&uuml;ne seriyor. Biz toplantıya katılamadık ama TMMOB &Ccedil;evre M&uuml;hendisleri Odası Başkanı Baran Bozoğlu, T&uuml;rkiye &Ccedil;evre Durum Raporunda &ouml;ne &ccedil;ıkan notları bizimle de paylaştı. En dikkat &ccedil;eken tespitlerin başında tatlı su kaynaklarımızın mevcut durumu geliyor. Rapora g&ouml;re, tatlı su kaynaklarımızın y&uuml;zde 79&rsquo;u kirlenmiş durumda. &Ouml;zellikle B&uuml;y&uuml;k Menderes, Kızılırmak, Sakarya, Susurluk, K&uuml;&ccedil;&uuml;k Menderes, Gediz, Bakır&ccedil;ayı, Ergene nehirlerinin durumlarının &ccedil;ok k&ouml;t&uuml; olduğunu ortaya koyan rapora g&ouml;re, T&uuml;rkiye&rsquo;deki y&uuml;zey sularının, derelerin ve g&ouml;llerin y&uuml;zde 79&rsquo;u kirlenmiş durumda. Baran Bozoğlu, &ldquo;Bu rakamın yaklaşık y&uuml;zde 60&rsquo;ı i&ccedil;me suyu kaynağı olarak kullanılamayacak nitelikte suyu temsil ediyor. Bahsi ge&ccedil;en nehirler a&ccedil;ık kanalizasyona d&ouml;nm&uuml;ş durumda, arıtarak yeniden kullanma potansiyeli olan sularımızın ise y&uuml;zde 99&rsquo;unu kullanmıyoruz. Yani T&uuml;rkiye&rsquo;deki tatlı su kaynaklarımız ciddi bir tehdit altında&rdquo; diyor. Yine rapora g&ouml;re başta Muğla, Mersin, İstanbul ve İzmir olmak &uuml;zere denizlerimizdeki kirlilik de artıyor. Raporda ayrıca 186 Organize Sanayi B&ouml;lgesinin yarısından fazlasında (y&uuml;zde 56) atık su arıtma tesisi bulunmadığı belirtiliyor. İnanılır gibi değil... T&uuml;rkiye&rsquo;deki plastik ger&ccedil;eğine de ışık tutan rapor, T&uuml;rkiye&rsquo;de t&uuml;ketilen plastik ambalajın yalnızca y&uuml;zde 21&rsquo;inin toplanabildiğini ortaya koyuyor. T&uuml;rkiye&rsquo;de farklı sekt&ouml;rlerde toplam 8 milyon 612 bin ton plastik t&uuml;ketildiğine dikkat &ccedil;ekilen raporda, şu ifadeler dikkat &ccedil;ekici: &ldquo;1 milyon 800 bin ton plastik ambalaj piyasa s&uuml;r&uuml;l&uuml;yor ve bunun sadece 384 bini toplanıyor. T&uuml;rkiye&rsquo;de atık olarak beyan edilen plastik atık miktarı ise sadece 179 bin ton. T&uuml;rkiye plastik atık kaydını tutamıyor.&rdquo; HAVA VE TOPRAK DA KİRLİ Rapora g&ouml;re, T&uuml;rkiye, i&ccedil; ve dış ortam hava kirliliğine bağlı &ouml;l&uuml;mlerde y&uuml;z bin kişide 47 &ouml;l&uuml;m oranı ile Avrupa&rsquo;da hava kirliliğine bağlı &ouml;l&uuml;mlerin en &ccedil;ok yaşandığı 22&rsquo;nci &uuml;lke. Hava kirliliğinin en &ccedil;ok etkilediği iller arasında ise Ankara, İstanbul, Adana, Amasya, Bursa yer alıyor. T&uuml;rkiye&rsquo;deki hava kirliliğinin başlıca nedenlerini evsel ısınma, ara&ccedil; kullanımı, termik santraller, maden ve sanayi işletmeleri olarak belirten raporda toprak kirliliğine de dikkat &ccedil;ekiliyor. T&uuml;rkiye&rsquo;de 24 bin adet toprak kirliliği konusunda ş&uuml;pheli saha bulunduğu ortaya koyuluyor. D&uuml;nya Sağlık &Ouml;rg&uuml;t&uuml; (WHO), her yıl &uuml;&ccedil; milyondan fazla kişinin pestisit zehirlenmesinden dolayı hastaneye kaldırıldığını tahmin ediyor ve milyonlarca kişinin erken &ouml;l&uuml;m&uuml; ile sonu&ccedil;landığını belirtiyor. Baran Bozoğlu, T&uuml;rkiye&rsquo;de satılan pestisit miktarının bilinmesine karşın, hangi arazide, ne kadar kullanıldığının bilinmediğine dikkat &ccedil;ekiyor. İKLİM DEĞİŞİYOR, DOĞA AFETLERİ ARTIYOR T&uuml;rkiye &Ccedil;evre Durumu Raporu, T&uuml;rkiye&rsquo;de 1940&rsquo;lardan 2016 yılına kadar doğa afetlerinde &ccedil;ok ciddi bir artış eğilimi olduğunu ortaya koyuyor. Sera gazı emisyonlarının tetiklediği iklim değişikliği kaynaklı bu artış T&uuml;rkiye&rsquo;de kendini en &ccedil;ok şiddetli ve d&uuml;zensiz yağış ve sel, fırtına, dolu, kar, y&uuml;ksek sıcaklık ve kuraklık olarak kendini g&ouml;steriyor. Afetlerden en &ccedil;ok etkilenen b&ouml;lge ise Karadeniz. Rapor, T&uuml;rkiye genelinde 2016 yılında 134 sel felaketi yaşandığını belirtiyor. İklim değişikliğinin şu anda hızla yaşandığına dikkat &ccedil;eken Bozoğlu, acilen bir iklim eylem planı hazırlanması gerektiğinin altını &ccedil;iziyor. Bozoğlu, &ldquo;&Uuml;lkemizde &ouml;zellikle son yıllarda yaşanan dolu ve sel felaketleriyle iklim değişikliğinin etkilerini &ccedil;ok yakından hissetmeye başladık. İklim değişikliği ne yazık ki doğal kaynakları da kısıtlıyor; sera gazlarının artışıyla birlikte azalan su kaynakları tarımsal &uuml;retime etki ediyor ve biyolojik &ccedil;eşitliliği de azaltıyor. İklim değişikliğiyle m&uuml;cadelede &ouml;nemli bir kilometre taşı olan Paris Anlaşması&rsquo;nın onaylanması ulusal &ouml;l&ccedil;ekteki &ccedil;alışmaların hız kazanmasını sağlayıp, t&uuml;m paydaşların katılımı ile ger&ccedil;ekleştirilmesi gereken azaltım ve uyum faaliyetlerinin uygulanmasını da hızlandıracaktır&rdquo; diyor. Raporda &ccedil;evre y&ouml;netimi alanında yaşanan g&uuml;zel gelişmelere de yer veriliyor. T&uuml;rkiye&rsquo;de bir yandan d&uuml;zenli atık depolama sahalarının, atık su arıtma tesislerinin sayısının arttığını kaydeden Bozoğlu, &ldquo;Alt yapı g&uuml;&ccedil;lendiriliyor ve ağa&ccedil;landırma faaliyetleri yapılıyor. Ancak, bu gelişmelerin yanında, &ccedil;evre kirliliği halen artıyor; derelerimiz, havamız ve toprağımız kirlenmeye devam ediyor&rdquo; diyor. Bir de mevcut sistemdeki &ccedil;elişkiye şu s&ouml;zlerle dikkat &ccedil;ekiyor Baran Bozoğlu: &ldquo;Yatırım yapan ile denetleyen, izin veren aynı kurum olmamalıdır.&rdquo; Bozoğlu, sularımızın kirlenmesini engellemek i&ccedil;in ekosistem odaklı atık su y&ouml;netimine odaklanılması gerektiğini savunurken, &lsquo;Su Kanunu&rsquo;nun acilen g&uuml;ncellenerek kanunlaştırılması gerektiğini belirtiyor. Bozoğlu ayrıca, iklim değişikliğine karşı kentlerin ve kırsal alanların hazırlıklı olması i&ccedil;in uyum faaliyetlerine başlanması gerektiğini savunuyor. &Ouml;zetle, raporda &ouml;ne &ccedil;ıkan notlara baktığımızda T&uuml;rkiye nin &ccedil;evre karnesinin pek de iyi olduğunu s&ouml;yleyemeyeceğiz. Umarız karnedeki k&ouml;t&uuml; notlar bir an &ouml;nce d&uuml;zeltilir. İrfan Donat Bloomberg HT Tarım Edit&ouml;r&uuml; idonat@bloomberght.com

Türkiye'nin çevre karnesi kötü

Diğer Yazılar