Kenevir

Ge&ccedil;tiğimiz g&uuml;nlerde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, T&uuml;rkiye&rsquo;de kenevir &uuml;retimine y&ouml;nelik bir a&ccedil;ıklama yaptı. Ne dedi Cumhurbaşkanı Erdoğan? T&uuml;rkiye&rsquo;nin ithal kenevir ile &uuml;retim ger&ccedil;ekleştirdiğini hatırlattı ve ekledi: &ldquo;Biz şimdi keneviri dışarıdan ithal ediyoruz. Burada kenevire dayalı yapılması gereken bazı şeyler varsa o ithal &uuml;r&uuml;nlerle yapıyoruz. Ama şimdi yeniden bu alanda inşallah Tarım Bakanlığımız bir &ccedil;alışmanın i&ccedil;erisine giriyor ve bu adımları atacağız. Yeniden bunu &uuml;reteceğiz. Hemen ardından Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli de kenevir &uuml;retimini artırmak &uuml;zere &ccedil;alışma yapacaklarını a&ccedil;ıkladı. Bakanlık olarak şu an 19 ilde kenevir &uuml;retimine izin verdiklerini ve ticari faaliyetin arz ve talebine g&ouml;re lokasyonları b&uuml;y&uuml;teceklerini belirten Pakdemirli, Samsun Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstit&uuml;s&uuml;, On Dokuz Mayıs &Uuml;niversitesi ve T&Uuml;BİTAK işbirliğiyle araştırma projesi y&uuml;r&uuml;t&uuml;ld&uuml;ğ&uuml;n&uuml; hatırlattı. Pakdemirli, &Ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki d&ouml;nemde ekolojik olarak kenevir &uuml;retiminin yapılacağı yeni yerlere izin vereceğiz. Bu konuda arkadaşlar &ccedil;alışıyor. Araştırma projemizin &ccedil;ıktılarını da hem &uuml;reticilerimiz hem sekt&ouml;r&uuml;m&uuml;z hem de t&uuml;m paydaşlarla paylaşacağız dedi. Bu a&ccedil;ıklamaların ardından g&ouml;zler T&uuml;rkiye&rsquo;de kenevir &uuml;retimine ve farklı alanlarda kullanılan kenevirin &ouml;nemine &ccedil;evrildi. Kenevir denilince her ne kadar akla ilk olarak &lsquo;esrar&rsquo; gelse de aslında bu lif bitkisinin kullanım alanı olduk&ccedil;a geniş ve stratejik &ouml;nemde. Gelin isterseniz T&uuml;rkiye&rsquo;de kenevir &uuml;retiminin durumunu, sekt&ouml;rler arası ekonomik &ouml;nemini ve tabii ki bu alandaki &ccedil;alışmalara bir g&ouml;z atalım. Anadolu&rsquo;nun en eski bitkileri arasında yer alan kenevir, tekstilden ila&ccedil; sanayiine, gıdadan enerji ve petrokimyaya kadar 50 bin farklı &uuml;r&uuml;n yelpazesiyle kullanım alanı &ccedil;ok geniş olan bir hammadde niteliğinde. Bilim insanları kenevir tarımından birim başına elde edilen gelirin bir&ccedil;ok tarım &uuml;r&uuml;n&uuml;ne g&ouml;re &ccedil;ok daha k&acirc;rlı olduğu g&ouml;r&uuml;ş&uuml;nde hemfikir. T&uuml;rkiye&rsquo;de 1960&rsquo;lı yıllarda 140 bin dekar alanda kenevir tarımı yapılırken, sonrasındaki yıllarda &uuml;retimi sistematik olarak azaltılmış ve 1990&rsquo;larda 30 bin dekara kadar gerilemiş. 2014 yılında kenevir &uuml;retim alanı 10 dekara kadar d&uuml;şm&uuml;ş. Yanlış okumadınız sadece 10 dekar&hellip; Şaka gibi değil mi? 2016 yılında 19 ilde yetiştirilmesi kontroll&uuml; olarak serbest bırakılan sanayi keneviri bitkisi T&Uuml;İK&rsquo;in verilerine g&ouml;re 2017&rsquo;de yaklaşık 46 dekarda &uuml;retildi. 2018 sonu itibariyle ekim alanının yaklaşık 200 dekara ulaştığı kaydediliyor ama 140 bin dekarlık &uuml;retimden sonra 200 dekar devede kulak bile değil. İstanbul Aydın &Uuml;niversitesi nde 19 Ocak 2019 cumartesi g&uuml;n&uuml; ASAM Kendir Enstit&uuml;s&uuml; ve İstanbul Aydın &Uuml;niversitesi ortaklığıyla 2&rsquo;nci End&uuml;striyel Kenevir Forumu ger&ccedil;ekleştirilecek. Cumhurbaşkanı Erdoğan&rsquo;ın kenevir &uuml;retimine dair a&ccedil;ıklamalarının ardından, forumun ilkine g&ouml;re ikincisine katılım ve ilginin daha fazla olacağı aşik&acirc;r. Kağıt, biyo-yakıt, biyo-polimer, tekstil, otomotiv, inşaat gibi pek &ccedil;ok lokomotif sekt&ouml;rde verimli bir &uuml;retim yelpazesi olan kenevir, o y&uuml;zden stratejik değerde kabul ediliyor. Yukarıda bahsettiğimiz konuyu somutlaştırmak adına bize gelen forum davetinde yer alan kenevir ile ilgili dikkat &ccedil;ekici bilgileri de sizlerle paylaşalım: *** Bir d&ouml;n&uuml;ml&uuml;k kenevir, 25 d&ouml;n&uuml;ml&uuml;k orman kadar oksijen &uuml;retiyor. *** Bir d&ouml;n&uuml;ml&uuml;k kenevirden, 4 d&ouml;n&uuml;m ağaca eş kağıt &uuml;retilebiliyor. *** Kenevir tam 8 kez kağıda d&ouml;n&uuml;şt&uuml;r&uuml;lebilirken, ağa&ccedil; 3 kez kağıda d&ouml;n&uuml;şt&uuml;rebiliyor. *** Kenevir 4 ayda yetişirken, bir ağa&ccedil; ise 20-50 yılda yetişiyor. *** Kenevir, ger&ccedil;ek bir radyasyon temizleyicisi olarak biliniyor. *** Kenevir d&uuml;nyanın her yerinde yetiştirilebiliyor ve &ccedil;ok az suya ihtiya&ccedil; duyuyor. Ayrıca kendisini b&ouml;ceklerden koruyabildiği i&ccedil;in tarım ilacına da ihtiya&ccedil; duymuyor. *** Kenevir ile yapılan tekstil &uuml;r&uuml;nleri yaygınlaşırsa, tarım ilacı sekt&ouml;r&uuml;n&uuml;n tamamen ortadan kalkabileceği savunuluyor. *** İlk kot pantolon kenevirden yapılmış; hatta &ldquo;kanvas&rdquo; kelimesinin kenevir &uuml;r&uuml;nlerine verilen isim olduğu belirtiliyor. Kenevir ayrıca ip, halat, &ccedil;anta, ayakkabı, şapka yapımı i&ccedil;in de ideal bir bitki olarak &ouml;ne &ccedil;ıkıyor. *** Kenevirden yapılan ila&ccedil;lar, AİDS ve kanser tedavisinde kemoterapi ve radyasyon etkisini azaltma; romatizma, kalp, sara, astım, mide, uykusuzluk, psikoloji, omurga rahatsızlıkları gibi en az 250 hastalıkta m&uuml;cadelede kullanılabiliyor. *** Kenevir tohumunun protein değeri &ccedil;ok y&uuml;ksek ve i&ccedil;indeki Omega3-6-9 yağ asitleri de doğada başka hi&ccedil;bir yerde bulunmuyor. *** Kenevirin &uuml;retimi soyadan bile daha ucuza geliyor. *** Kenevirle beslenen hayvanlar, hormon takviyesine ihtiya&ccedil; duymuyor. *** Tek kullanımlık biyo-plastik &uuml;r&uuml;nlerin tamamı, kenevirden &uuml;retilebiliyor ve Biyo-polimer kenevir plastiğinin doğaya d&ouml;n&uuml;şmesinin olduk&ccedil;a kolay olduğu kaydediliyor. *** Bir arabanın g&ouml;vdesinin kompozit olarak kenevirden yapılması halinde dayanıklılığının &ccedil;elikten tam 10 kat fazla olacağı kaydediliyor. Ve daha hafif olacağı belirtiliyor. *** Binaların yalıtımı i&ccedil;in kullanılabilen kenevir hammaddesinin yangına dayanıklı, ucuz ve esnek bir inşaat malzemesi olduğu dile getiriliyor. *** Kenevirle yapılan sabun ve kozmetik &uuml;r&uuml;nlerin suyu kirletmediği ve cilt bakımı i&ccedil;in ideal olduğu savunuluyor. Samsun Ondokuz Mayıs &Uuml;niversitesi (OM&Uuml;) Ziraat Fak&uuml;ltesi Tarla Bitkileri &Ouml;ğretim &Uuml;yesi Do&ccedil;. Dr. Selim Ayta&ccedil;, kenevir &uuml;zerine yıllardır &ouml;nemli &ccedil;alışmalar y&uuml;r&uuml;t&uuml;yor. 2013 yılında T&uuml;rkiye&rsquo;de kenevir &uuml;retiminin iyice azalması &uuml;zerine harekete ge&ccedil;en Do&ccedil;. Dr. Ayta&ccedil;, T&Uuml;BİTAK tarafından da desteklenen esrar miktarı azaltılmış kenevir ıslah projesini hayata ge&ccedil;irmiş. Yaklaşık beş yıllık &ccedil;alışmalardan seleksiyon y&ouml;ntemiyle elde edilen genotiplerin iki tanesinin tescili i&ccedil;in Tarım Bakanlığına başvuracaklarını kaydeden Do&ccedil;. Dr. Ayta&ccedil; T&uuml;rkiye&rsquo;de kenevir tarımının yaygınlaştırılmasını hedefliyor. Kenevirin sadece lif ve yağ bitkisi olmakla kalmadığını ifade eden Do&ccedil;. Dr. Ayta&ccedil;, kenevirin geniş kullanım alanına sahip olduğunu şu &ouml;rneklerle a&ccedil;ıklıyor: &ldquo;Kenevirin saplarından her t&uuml;rl&uuml; izolasyon malzemesi yapılabilir. Kenevir elyafından polyester yapılabilir. Kenevirin tohumlarından &ccedil;eşitli gıdalar yapılabilir. Kenevirin son 10 yılda ila&ccedil; yapımında kullanılmasında ciddi &ccedil;alışmalar yapılmakta. &Ouml;zellikle kanserle ilgili bir&ccedil;ok &ccedil;alışma var. Belki &ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki 10 yılda bir takım kanser ila&ccedil;larında kenevirden elde edilen kanominoitler bu konuda &ouml;n plana &ccedil;ıkacaktır. Esrarı azaltılmış ya da yok edilmiş end&uuml;striyel kenevirlerden hayvan yemi yapılabilecek. End&uuml;striyel kenevirlerin &uuml;st kısımları Avrupa&rsquo;da hayvan yemi olarak kullanılmaktadır.&rdquo; Sonu&ccedil; olarak konu olduk&ccedil;a kapsamlı ve alınan karar sekt&ouml;r adına kritik &ouml;nemde. Ama daha da &ouml;nemlisi bu kararların somut politikalara d&ouml;n&uuml;şt&uuml;r&uuml;lmesi ve &ccedil;ıktılarının hem &ccedil;ift&ccedil;iye hem de &uuml;lke ekonomisine hak ettiği şekilde yansıtılması. &Ouml;rneğin işin en başına d&ouml;nersek T&uuml;rkiye&rsquo;de kenevir yetiştiriciliğinin yaygınlaşması ve ekim alanlarının artırılması i&ccedil;in tohuma ihtiyacımız var ama tohumluk &uuml;retiminde maalesef yeterli durumda değiliz. Halen yurt i&ccedil;inde tescil edilmiş kenevir olmadığı i&ccedil;in yerel pop&uuml;lasyonlardan &ccedil;eşit geliştirme &ccedil;alışmaları hızlandırılmalı. &Uuml;retimden sonra hep unuttuğumuz bir diğer safha ise işleme. Kenevirin katma değerini artıracak altyapı ve tesis yatırımları da bu işin olmazsa olmazı. Se&ccedil;im &ouml;ncesi heyecan yaratan bu a&ccedil;ıklamalara dair somut gelişmelere umarız se&ccedil;im sonrasında şahit oluruz. Bekleyip g&ouml;receğiz. İrfan Donat Bloomberg HT Tarım Edit&ouml;r&uuml; idonat@bloomberght.com

Kenevir

Diğer Yazılar