Avustralya'nın hayvancılık politikası ve vizyonu

Avustralya&rsquo;nın Victoria Eyaletine bağlı Melbourne şehrinde tarım ve gıda sekt&ouml;r&uuml;ne y&ouml;nelik temaslarımız devam ediyor. &Uuml;&ccedil;&uuml;nc&uuml; g&uuml;n&uuml;n sabahı erkenden Ellinbank Ulusal S&uuml;t Araştırma Merkezi&rsquo;ne gidiyoruz. 1956 yılında kurulan bu merkezde &uuml;lke hayvancılığına dair daha detaylı bilgiler ediniyoruz. Bin 600 dekar alan &uuml;zerinde hem mera ıslahı &ccedil;alışmaları yapıyorlar hem de s&uuml;t end&uuml;strisine y&ouml;nelik inovatif &ccedil;alışmalar y&uuml;r&uuml;t&uuml;yorlar. Avustralya&rsquo;nın 24 milyon baş sığırı mevcut. Sağılan yaklaşık 1,2 milyon sığırdan elde ettikleri yıllık &ccedil;iğ s&uuml;t &uuml;retimi 9 milyon ton seviyelerinde. Laktasyon d&ouml;neminde ortalama s&uuml;t verimi hayvan başına 6,500 litre civarı. Bizde ise sağılan sığır sayısı 6,3 milyon iken hayvan başına laktasyon veriminin 3,100 litre seviyelerinde olduğunu hatırlatalım. Avustralya&rsquo;da &ldquo;ithalat kolaycılığı&rdquo; yerine kendi coğrafyalarında değişen iklim koşullarına daha uyumlu hale gelecek hayvan ıslah &ccedil;alışmalarına uzun yıllardır devam ediliyor ve bu &ccedil;alışmaların da meyveleri hem verimlilik hem de kalite tarafında toplanmaya başlanmış. Daha &ouml;nce ABD&rsquo;den ithal edilen hayvanların s&uuml;t verimi y&uuml;ksek olsa da i&ccedil;erik olarak yağ ve protein a&ccedil;ısından olduk&ccedil;a fakir olduğunu fark ediyorlar. Kendi ıslah &ccedil;alışmaları sonrası s&uuml;t&uuml;n niceliği kadar niteliğini de artırmayı başarıyorlar. Konuştuğumuz uzmanların şu tespiti &ccedil;ok &ouml;nemli: &ldquo;Avustralya eskiden genetik tarafında ithalat yapıyordu. ABD genetiğini kullanma tuzağına d&uuml;şt&uuml;k. Y&uuml;ksek &uuml;retim miktarına karşın d&uuml;ş&uuml;k protein ve yağ i&ccedil;eriği s&ouml;z konusu idi. Y&uuml;ksek &uuml;retim miktarı bir s&uuml;re iyi işledi ama yağ ve proteine g&ouml;re &ouml;deme yapmaya başlayınca bu sistem işlemedi. &Ccedil;&uuml;nk&uuml; yoğun &uuml;retim sonucu lojistik maliyeti y&uuml;ksek ama kalite yeterli değildi. ABD&rsquo;nin sistemi yem &uuml;zerine kurulu. &Ouml;zellikle son 15 yıldır kendi genetik &ccedil;eşitliliğimiz &uuml;zerine yoğunlaştık. Kendi damızlık materyallerimiz &uuml;zerindeki ıslah &ccedil;alışmalarımızı aralıksız s&uuml;rd&uuml;r&uuml;yoruz. B&ouml;ylece hayvan sayısı d&uuml;şt&uuml; ama verimlilik ve kalite arttı. Yem tarafında da randımanı artırdık. Hayvanlarımız aynı miktarda yem yemesine karşın daha fazla s&uuml;t veriyor. B&ouml;ylece hayvancılık daha k&acirc;rlı hale gelmeye başladı.&rdquo; &Uuml;lkedeki toplam mandıra sayısı 7 bin civarında. &Uuml;lkedeki toplam s&uuml;t &uuml;retiminin yaklaşık y&uuml;zde 80&rsquo;i işlenerek ihra&ccedil; ediliyor. En b&uuml;y&uuml;k pazarlarının başında Hindistan, ABD, Japonya, &Ccedil;in gibi &uuml;lkeler geliyor. İhracat kalemleri arasında peynir, s&uuml;t tozu, tereyağ gibi farklı &uuml;r&uuml;nler var. Aslında 2000&rsquo;den bu yana s&uuml;t &uuml;retiminde &ouml;nemli bir istikrar yakalamışlar ancak iklim değişikliği, yem maliyetleri ve ortalama s&uuml;t fiyatlarındaki dalgalanmalar nedeniyle &uuml;retimde kısmi azalış yaşanmış. Hayvancılıkta toplam yem ihtiyacının y&uuml;zde 60&rsquo;ını meralardan karşılıyorlar. Hedefleri meralardan yararlanma oranını maksimum seviyeye &ccedil;ıkarmak. Sekt&ouml;rde, orta-b&uuml;y&uuml;k &ouml;l&ccedil;ekli ve mera odaklı yapılan hayvancılığın gelecek d&ouml;nemde ayakta kalabileceği g&ouml;r&uuml;ş&uuml; hakim. K&uuml;&ccedil;&uuml;k aile &ccedil;iftliklerinin mevcut şartlarda ayakta kalabilmesinin yolunun teknoloji ve akıllı tekniklere adaptasyon ve inovasyon s&uuml;reciyle b&uuml;y&uuml;mekten ge&ccedil;tiğine inanıyorlar. Zira tıpkı d&uuml;nyanın diğer &uuml;lkelerinde olduğu gibi &uuml;retim maliyetleri ve satış fiyatları &ccedil;ift&ccedil;inin ayakta kalabilmesinde kritik &ouml;neme haiz. Avustralya&rsquo;da en k&uuml;&ccedil;&uuml;k aile işletmelerinde 200 baş hayvan varken, 3 bin-5 bin baş hayvanı olan şirket mantığıyla y&ouml;netilen &ccedil;iftlikler de bulunuyor. &Uuml;lkedeki ortalama &ccedil;iftlik b&uuml;y&uuml;kl&uuml;ğ&uuml;n&uuml;n 350 baş olduğunu &ouml;ğreniyoruz. Hayvancılıkta en b&uuml;y&uuml;k maliyet olarak Avustralya&rsquo;da da yem ve iş&ccedil;ilik ilk iki sırada yer alıyor. Son yıllarda değişen trendlere g&ouml;re s&uuml;t etten, et de koyunculuktan daha k&acirc;rlı bir hale gelmiş. T&uuml;rkiye&rsquo;de olduğu gibi Avustralya&rsquo;da da kırsal n&uuml;fus yaşlanıyor. Ortalama &ccedil;ift&ccedil;i yaşı 56. Kırsaldan kente g&ouml;&ccedil; konusu burada da var. Arazi fiyatlarındaki y&uuml;kseliş de bir başka &ouml;nemli mesele. Bunun farkına varan Avustralya devleti, gen&ccedil; nesli yeniden tarıma kazandırmak adına farklı projeler y&uuml;r&uuml;t&uuml;yor. Daha &ouml;nceki yazımızda bu konuya kısmen değinmiştik. Ellinbank Ulusal S&uuml;t Araştırma Merkezi&rsquo;nde de &ccedil;iftlik işletmeciliği alanında gen&ccedil;lere eğitimler veriliyor. Onlara maddi yardım ya da hibelerden &ouml;te bu işi k&acirc;rlı şekilde nasıl yapabileceklerinin yolları ve y&ouml;ntemleri g&ouml;steriliyor. Zaten Avustralya&rsquo;da devlet &ccedil;ift&ccedil;iyi s&uuml;bvanse etmiyor. Tahmin ettiğimizin aksine Avustralya&rsquo;da kooperatif&ccedil;ilik de &ccedil;ok yaygın değil. Herkes kendi ayağının &uuml;zerinde durmaya &ccedil;alışıyor. Koyunculukta da bir değişim s&uuml;reci yaşandığını &ouml;ğreniyoruz. 30 yıl &ouml;nce merinos koyunu, y&uuml;n&uuml; i&ccedil;in yetiştirilirken, y&uuml;n fiyatları d&uuml;ş&uuml;nce k&uuml;&ccedil;&uuml;kbaşta et &uuml;retimine ağırlık vermişler. Şimdilerde y&uuml;n yeniden reva&ccedil;ta olmaya başlamış. O y&uuml;zden k&uuml;&ccedil;&uuml;kbaş tarafında y&uuml;n ve et verimi y&uuml;ksek hayvanların ıslahı &uuml;zerinde &ccedil;alışıyorlar. İklim değişikliği başta olmak &uuml;zere tarımdaki koşulların zorlaşması ile birlikte daha efektif bir tarım planlaması ortaya koymuşlar. Mesela hayvancılık politikaları oluşturulurken konunun merkezine toprak ıslahını da kapsayacak şekilde bitkisel &uuml;retim stratejisini koymuşlar. Dekar başına verim artışı sağlayarak yem maliyetlerini ne kadar d&uuml;ş&uuml;rebileceklerini hesaplıyorlar. Yine hayvanların yemden faydalanma oranları &uuml;zerine araştırma yapıyorlar. Teknoloji sayesinde hayvanların beslenirken lokma sayısı, lokma b&uuml;y&uuml;kl&uuml;ğ&uuml; ve lokmaları &ccedil;iğneme/geviş getirme s&uuml;releri inceleniyor. Meralardaki ot y&uuml;ksekliği ve yoğunluk oranları dronelar sayesinde &ouml;l&ccedil;&uuml;l&uuml;yor. Bu araştırmalar sonucunda hem meraların etkin kullanımını hem de hayvanların meralardan faydalanma oranını artırmayı hedefliyorlar. Yapılan saha araştırmalarında &ccedil;iftliklerde d&uuml;ş&uuml;k teknoloji kullanıldığını tespit edip sens&ouml;r teknolojisinden toprak nemini &ouml;l&ccedil;en sistemlere, meteoroloji istasyonlarından hayvan takip cihazlarına kadar yeni teknikleri daha &ccedil;ok yaygınlaştırmaya başlamışlar. Ama&ccedil;, &ccedil;ift&ccedil;iye bilgi ve veri sunarak daha sağlıklı kararlar almasını sağlamak. Hayvan atıklarının &ccedil;evreye olumsuz etkisini azaltarak ekonomiye kazandırılması konusunda da projeler y&uuml;r&uuml;t&uuml;yorlar. Bizim yıllardır başaramadığımız havza bazlı &uuml;retim modelini hali hazırda uyguluyorlar. Ellinbank Ulusal S&uuml;t Araştırma Merkezinin ardından Victoria Eyaleti Tarım Bakanlığı&rsquo;nı ziyaret ediyoruz. Burada da bakanlığın politika uzmanı David McIver bize dijital tarım konusunda bilgiler veriyor. Gıda inovasyonu ağı &uuml;zerine &ccedil;alıştıklarını anlatan David, k&uuml;&ccedil;&uuml;k ve orta &ouml;l&ccedil;ekli işletmelerle bağlantı kurduklarını ve &ccedil;iftlikteki &uuml;retim sonrası s&uuml;rece dair gıda inovasyonu girişimciliğini desteklediklerini s&ouml;yl&uuml;yor. Buna, gıda atıklarını inovasyonla farklı &uuml;r&uuml;nlere d&ouml;n&uuml;şt&uuml;rmek de dahil. Fikirler hayata ge&ccedil;irilirken işin i&ccedil;inde &uuml;niversite, kamu kurumları ve danışmanlık şirketleri de yer alıyor. Teşvik ve hibeler sağlanırken start-up&rsquo;ların kendi ayakları &uuml;zerinde durması ya da melek yatırımcı bulması hedefleniyor. Yeni Zelanda ve İngiltere&rsquo;de de var olan gıda inovasyon ağı her ge&ccedil;en g&uuml;n genişliyor. Zaten dijital tarım stratejileri de farklı ayaklardan oluşuyor ve t&uuml;m bu s&uuml;re&ccedil;leri kapsıyor. Stratejinin 5 &ouml;nemli ayağı arasında Ar-Ge, Start-Up Desteği, &Ccedil;iftlikte Adaptasyon, Beceri ve Eğitim ile e-devlet bulunuyor. David diyor ki, &ldquo;Kırsaldaki &uuml;reticiler yeterli bilgi ve beceriye sahip olmayabiliyor. O y&uuml;zden &ccedil;ift&ccedil;ilerin teknolojiye erişiminin &ouml;n&uuml;ndeki engelleri tespit ediyor ve uygulamalı olarak teknolojinin avantajlarını &uuml;reticilerimize g&ouml;stererek ikna ediyoruz.&rdquo; Kırsaldaki &uuml;reticilerin yeni teknolojilere adaptasyonu ve eğitimini de kapsayan programlara ağırlık veren bakanlık, daha doğru karar almaları ve işletmelerin k&acirc;rlılığını artırması y&ouml;n&uuml;nde &uuml;reticilerle s&uuml;rekli dirsek temasında. G&ouml;rd&uuml;ğ&uuml;m&uuml;z kadarıyla eyaletler arasında tarım politikaları ve projeleri farklılık g&ouml;steriyor. Her eyalet kendi dinamikleri ve şartları doğrultusunda terzi usul&uuml; politika ve stratejiler geliştiriyor. Avustralya&rsquo;da da dijital teknolojiyi en az kullanan sekt&ouml;r tarım. Ama tarım sekt&ouml;r&uuml; aynı zamanda dijital teknolojiye en fazla ihtiya&ccedil; duyacak sekt&ouml;r olarak da nitelendiriliyor. Yarınki yazımızda Melbourne&rsquo;deki son durağımız olan La Trobe &Uuml;niversitesi&rsquo;nden aktaracaklarımız var. Sonrasında başkent Canberra&rsquo;da Avustralya Tarım ve Su Kaynakları Bakanlığı&rsquo;ndaki g&ouml;r&uuml;şmelerimizi ve Ulusal &Ccedil;ift&ccedil;i Federasyonu&rsquo;nda aldığımız notları paylaşacağız. İrfan Donat Bloomberg HT Tarım Edit&ouml;r&uuml; idonat@bloomberght.com

Avustralya'nın hayvancılık politikası ve vizyonu

Diğer Yazılar