Tarımda takipteki kredi oranı yüzde 56 arttı

2019 yılını kapatırken tarımın son 1 yılını farklı a&ccedil;ılardan hatırlamaya ve değerlendirmeye &ccedil;alışıyoruz. Aslında bu da bize sekt&ouml;r&uuml;n 2020&rsquo;deki g&ouml;r&uuml;n&uuml;m&uuml;ne dair kısmen fikir veriyor. Tarım-Analiz programına konuk olan Frankfurt School of Finance &amp; Management T&uuml;rkiye B&ouml;lge Ofisi Direkt&ouml;r&uuml; Erdal Ko&ccedil;oglu ile birlikte biraz tarımın ekonomisini, finansman boyutunu konuştuk. Tarımsal kredilerdeki mevcut tabloyu değerlendirdik. 2017 yılında 86,2 milyar TL d&uuml;zeyindeki tarım kredilerinin hacmi 2018&rsquo;de y&uuml;zde 16,4 artarak 100,3 milyar TL seviyesine ulaşmıştı. Ancak tarımsal kredi hacmindeki bu artış 2019&rsquo;da bankaların frene basmasıyla adeta durdu. BDDK&rsquo;nın Ekim ayını kapsayan son g&uuml;ncel verilerine baktığımızda tarımsal kredilerin bu yılın ilk 10 ayındaki toplam hacmi y&uuml;zde 5 artarak 105,2 milyar TL oldu. Toplam 105,2 milyarlık kredi pazarının 76,5 milyar lirası (%72,6) kamu bankalarına, geri kalan 28,7 milyar lirası (%27,4) ise &ouml;zel bankalara ait. Burada, hacimdeki seyir kadar tarım kredilerindeki takibe d&uuml;şme oranı da dikkat &ccedil;ekiyor. Yasal takipteki tarım kredileri (NPL), t&uuml;m banka kredilerinde olduğu gibi y&uuml;kselmiş durumda. BDDK&rsquo;nın Ekim 2019 verilerine g&ouml;re tarımdaki s&ouml;z konusu oran %4,75&rsquo;e ulaşmış durumda. Bir başka deyişle tarım sekt&ouml;r&uuml;nde ge&ccedil;en yıl Ekim ayında 3 ,2 milyar TL d&uuml;zeyinde olan takipteki krediler y&uuml;zde 56&rsquo;lık bir artışla şuan 5 milyar TL&rsquo;ye ulaştı. Aynı d&ouml;nemde t&uuml;m bankacılık sekt&ouml;r&uuml;ndeki takipteki kredi rakamında y&uuml;zde 57&rsquo;lik bir artış yasanmış. 89 milyar TL olan rakam yaklaşık 51 milyar liralık artışla 139 milyar lira seviyesine ulaşmış. Bankacılık sekt&ouml;r&uuml;ndeki t&uuml;m kredilerin NPL oranının y&uuml;zde 5,2 seviyesinde olduğu d&uuml;ş&uuml;n&uuml;l&uuml;rse, tarım sekt&ouml;r&uuml; i&ccedil;in &ldquo;k&ouml;t&uuml;n&uuml;n iyisi&rdquo; bir durumdan bahsedilebilir. Zira aynı d&ouml;nemde inşaat sekt&ouml;r&uuml;ndeki takip oranı y&uuml;zde 8,1 seviyesini g&ouml;r&uuml;rken, perakende sekt&ouml;r&uuml;nde y&uuml;zde 6,8 d&uuml;zeyine gelmiş, turizm sekt&ouml;r&uuml;nde y&uuml;zde 6,6 ve tekstilde 5,9 seviyelerine &ccedil;ıkmış. Ancak&hellip; Tarım kredilerinde yasal takip oranı 2016&rsquo;nın aynı d&ouml;neminde y&uuml;zde 2,6 civarında iken 2017&rsquo;de y&uuml;zde 2,8 seviyesine &ccedil;ıkması, 2018&rsquo;de y&uuml;zde 3,8&rsquo;e y&uuml;kselerek an itibariyle y&uuml;zde 4,8&rsquo;de seyretmesi kırsaldaki &uuml;retici ve &uuml;retim adına bize &ccedil;ok şeyi anlatıyor. Tarım kredilerine dair mevcut g&ouml;r&uuml;n&uuml;m&uuml; değerlendiren Erdal Ko&ccedil;oğlu, &ldquo;Tarım kredilerindeki bu rakamlar, 2019&rsquo;un 10&rsquo;uncu ayı itibariyle &ouml;n&uuml;m&uuml;zde &ccedil;ok parlak bir tablo olmadığını g&ouml;steriyor&rdquo; diyor. 2018 ile kıyaslandığında yaklaşık y&uuml;zde 5&rsquo;lik bir b&uuml;y&uuml;menin s&ouml;z konusu olduğunu hatırlatan Ko&ccedil;oğlu, Ağustos 2018&rsquo;deki kur ve faiz artışlarına rağmen 2018&rsquo;in tamamında tarımsal kredi hacminde y&uuml;zde 16&rsquo;lık bir b&uuml;y&uuml;me elde edildiğini hatırlattı. Ko&ccedil;oğlu, &ldquo;2019 yılı, bu a&ccedil;ıdan 2018&rsquo;in gerisinde kaldığımız bir yıl oldu. 2019&rsquo;da bankaların frene bastıklarını g&ouml;r&uuml;yoruz. Y&uuml;zde 5&rsquo;lik artışın &ouml;nemli bir kısmı da kamu kaynaklı&rdquo; yorumunda bulunuyor. 2019&rsquo;un tarım finansmanı a&ccedil;ısından zor bir yıl olduğunun altını &ccedil;izen Ko&ccedil;oğlu, &ccedil;ift&ccedil;inin 2019&rsquo;da borcunu &ouml;demekte zorlandığının altını &ccedil;iziyor. İşte o y&uuml;zden sonu&ccedil;ları okurken nedenlerine de bakmak lazım. &Ccedil;ift&ccedil;i borcunu &ouml;demekte neden zorlandı dersiniz? &Uuml;reticilerin girdi maliyetlerinin enflasyonun &uuml;zerinde arttığı bir ortamda, bir&ccedil;ok &uuml;r&uuml;n&uuml;n satış fiyatının enflasyonun altında kalmasından dolayı olabilir mi? Dolayısıyla &ccedil;ift&ccedil;ilerin &ouml;nemli kısmının karlılık oranı d&uuml;şm&uuml;ş, bir&ccedil;oğu da zarar etmiş olabilir mi? Yine dolayısıyla &uuml;retici, sekt&ouml;rdeki &ouml;ng&ouml;r&uuml;lebilirlik sorunu nedeniyle &uuml;retim kapasitesini d&uuml;ş&uuml;rm&uuml;ş olabilir mi? Fiyatlardaki istikrarsızlığın yanı sıra desteklemelerin yetersiz ve etkisiz olması sebebiyle bazı &ccedil;ift&ccedil;iler &uuml;retimden &ccedil;ıkmış olabilir mi? Bunlar sadece ilk aklımıza gelen sorular&hellip; TARIM KREDİLERİNDE 2020 &Ouml;NG&Ouml;R&Uuml;S&Uuml; &Ouml;zel bankaların takipteki kredi oran ortalamasının y&uuml;zde 11&rsquo;e ulaşması sonucu frene basmalarının gayet normal olduğunu kaydeden Ko&ccedil;oğlu, &ldquo;2019&rsquo;da &ouml;zel bankalarımız tahsilata yoğunlaşmaya başladı. Ellerindeki tarımsal kredileri y&ouml;netmekle uğraştılar. Bu arada şu notu da d&uuml;şmekte fayda var. Takibe d&uuml;şen kredi oranı y&uuml;zde 3-4 olan &ouml;zel bankalar da var, y&uuml;zde 20&rsquo;ye ulaşmış bankalarımız da var&rdquo; diyor. Tarım kredilerinde frene basan bankalar a&ccedil;ısından benzer seyrin 2020&rsquo;de de devam edeceğini &ouml;ng&ouml;ren Ko&ccedil;oğlu, &ldquo;Bankalar 2020&rsquo;de de risklerini y&ouml;netmeye ve tahsilata yoğunlaşacaklardır. Ama, bunu yaparken &ccedil;ok dikkatli olmaları lazım. Yağmurlu bir havada &uuml;reticilerden şemsiyeyi geri &ccedil;ekerseniz, &uuml;reticiler bunu kolay kolay unutmaz. Bunun &ouml;rneklerini 2008&rsquo;de yaşadık. Bazı bankalar bunu yaptılar ve daha sonrasında bir t&uuml;rl&uuml; tarım bankacılığına dahil olamadılar&rdquo; hatırlatmasında bulunuyor. &Ouml;zetin &ouml;zeti, &ccedil;ift&ccedil;inin kronik sorunları &ccedil;&ouml;z&uuml;m beklerken, &ccedil;ok bilinmeyenli denklemin bir ayağını da &uuml;reticilerin finansman sorunu oluşturuyor. B&uuml;y&uuml;k şirket ve holdinglerin dahi hesap kitap yapmakta zorlandığı bir ortamda bir&ccedil;ok işletme ayakta kalma m&uuml;cadelesi verirken, t&uuml;rl&uuml; riskleri i&ccedil;inde barındıran tarımda k&uuml;&ccedil;&uuml;k &uuml;reticilerin mevcut durumunu koruma &ccedil;abalarını alkışlamak lazım. İrfan Donat Bloomberg HT Tarım Edit&ouml;r&uuml; idonat@bloomberght.com

Tarımda takipteki kredi oranı yüzde 56 arttı

Diğer Yazılar