Muz üretimi ve yatırımına dair bir uyarı mesajı

&Ouml;nceki g&uuml;n, muz &uuml;retimine dair bir haberi sosyal medyada paylaşınca, yazdığımız yoruma &ccedil;ok sayıda mesaj geldi. Son d&ouml;nemde Mersin ve Antalya da &ccedil;ok sayıda ve plansız şekilde muz seralarının kurulduğunu yazmış ve muz ithalatında uygulanan g&uuml;mr&uuml;k vergisiyle birlikte i&ccedil;eride &uuml;retimin artmasının sevindirici olmasına karşın bu işin s&uuml;rd&uuml;r&uuml;lebilir olması i&ccedil;in &uuml;retimin i&ccedil; ve dış pazarın t&uuml;ketimine g&ouml;re planlanması gerektiğini belirtmiştik. Yazdığımız yorum &uuml;zerine konuyla alakalı gelen mesajlardan bir tanesi de konunun uzmanından. Ziraat Y&uuml;ksek M&uuml;hendisi B&uuml;nyamin Kozak, yıllardır muz konusunda &ccedil;alışan, uzmanlaşan ve &uuml;zerine kitap yazan bir isim. B&uuml;nyamin Kozak&rsquo;ın T&uuml;rkiye de muz &uuml;retimi konusunda bizimle paylaştığı d&uuml;ş&uuml;ncelerini sizlerle de paylaşmak istedik: &ldquo;İrfan Bey, muzda gelinen duruma kısaca değinmişsiniz. Teşekk&uuml;r ederiz. Ger&ccedil;ekten &ouml;nemli bir sorun&hellip; İthal muz kalitesindeki muz işleme, paketleme ve pazarlamaya &ccedil;oğu &uuml;retici ve t&uuml;ccar dikkat etmiyor. Bu soruna da dikkatinizi &ccedil;ekmek istedim. Son yıllarda muz yatırımlarının &Ccedil;ukurova ve Antalya ovalarında yaygınlaşmaya başlaması &uuml;zerine başta muz &uuml;reticileri olmak &uuml;zere pek &ccedil;ok insanın korku dolu soruları giderek artmaktadır. Bug&uuml;n itibariyle &uuml;lkemizde ortalama 500-550 bin ton muz &uuml;retimi ger&ccedil;ekleşmekte ve 200 bin ton muz da ithalat yoluyla &uuml;lkemize getirilmektedir. 2019 yılı itibariyle 700 bin ton ortalama muz t&uuml;ketimimiz var. Kişi başı haftada 1 parmak muz t&uuml;ketilmektedir. Bu 1 parmak muzun yaklaşık &uuml;&ccedil;te biri ithal edilmektedir. G&uuml;nde 1 parmak muz t&uuml;ketimi hedef alınacak olursa, &uuml;retim ve ithalatın 7 kata kadar &ouml;n&uuml; a&ccedil;ıktır. MUZ FACİASI UYARISI Ancak, &uuml;lkemizde &uuml;retilen muzun y&uuml;zde 80&rsquo;i tablacı ve pazarcı aracılığı ile satılmaktadır. İstanbul toptancı halinde ithal muz 11 lira iken ondan daha lezzetli ve taze olan yerli muz işleme ve paketleme &ouml;zensizliği nedeniyle 7 liraya satılmaktadır. İşte Manavgat ve Adana b&ouml;lgelerinde son yapılan b&uuml;y&uuml;k muz yatırımlarında hedefin bu nedenle ithal muzun girdiği market piyasası olması zorunludur. Bu hedefi ger&ccedil;ekleştirecek kalitede &uuml;retim sağlanamaz ve yerli muz piyasasına pazarlanacak olursa ger&ccedil;ekten &ccedil;ok ciddi bir muz faciası ortaya &ccedil;ıkacaktır. Bu nedenle b&uuml;y&uuml;k işletmelere verilen kredilerle muzun ithal muz piyasasına girecek şekilde işlenip pazarlanması sağlanmalıdır. &Uuml;RETİMDEN PAZARLAMAYA MUZ STRATEJİSİ &Uuml;lkemizde &ouml;zellikle &ouml;rt&uuml; altı &uuml;retimde 12 aya yayılabilen bir &uuml;retim hedeflenirse ve son yapılan seralarda işletme b&uuml;y&uuml;kl&uuml;kleri artar, muzun işlenmesi, paketlenmesi ithal muz kalitesinde bah&ccedil;enin başında yapılır, ithal muz gibi t&uuml;ketim merkezlerine yeşil olarak sevk edilir, ihtiyaca g&ouml;re olgunlaştırılıp pazara sunulursa, muz ithalatı kendiliğinden son bulacaktır. Ticaret Bakanlığı, 24 Mart 2020 tarihinde yayınlamış olduğu tebliğ ile muz ithalatını g&ouml;zetim uygulamasına almış ve Mayıs ayında da muz ithalatında referans fiyat uygulamasını kaldırmıştır. Halen ithal muza uygulanan ve &uuml;reticimiz i&ccedil;in en b&uuml;y&uuml;k destek olan y&uuml;zde 145,8 lik ek vergi uygulaması referans fiyatın kalkmasıyla sorunlar yaşatabilecektir. &Uuml;lkemizdeki muz &uuml;retimi i&ccedil;in olumlu g&ouml;r&uuml;nen g&ouml;zetim uygulaması ve referans fiyatın kaldırılmasının ardından ortaya &ccedil;ıkabilecek sorunların &ccedil;&ouml;z&uuml;m&uuml; i&ccedil;in bu yıl karpuz ithalatında uygulanan ton başına ek verginin emsal g&ouml;sterilerek muz i&ccedil;in ton başına 700 dolar olarak uygulanması &ccedil;ok yararlı olacaktır. Sonu&ccedil; olarak; Son yıllarda artan muz yatırımlarının hedefi, s&uuml;rekli verim ile 12 ay boyunca ithal muz piyasasına kaliteli muz sunmak olmalıdır. Daha k&uuml;&ccedil;&uuml;k &ouml;l&ccedil;ekli muz bah&ccedil;eleri aynı piyasaya muz satmaya devam edecektir. Covid-19 salgın nedeniyle karantina tedbirleri milli tarımın &ouml;nemini daha fazla ortaya &ccedil;ıkarmıştır. Bu nedenle ithal muz piyasasına girmemiz daha da &ouml;nem kazanmıştır. Muzda yeni yatırımların hedefi ithal muz piyasası olmalıdır.&rdquo; MUZ SERASI YATIRIM MALİYETİ B&uuml;nyamin Kozak, yukarıdaki mesajın dışında muz yatırımına y&ouml;nelik bazı rakamları da paylaştı. Muz yatırımlarının dekara 125 bin TL&rsquo;yi bulan pahalı bir yatırım olduğunun altını &ccedil;izen Kozak, ekonomik işletme b&uuml;y&uuml;kl&uuml;ğ&uuml;n&uuml;n en az 20 dekar olması gerektiğini belirterek, bir işletme i&ccedil;in 2,5 milyon TL gibi ciddi bir sermayenin gerekliliğini ve iklimi, sınırlayıcı etkenler arasında g&ouml;steriyor. T&uuml;rkiye&rsquo;de muz hasadının Kasım-Aralık ve Ocak aylarında yoğunlaştığına dikkat &ccedil;eken Kozak, hasadın 3 aya sıkıştırılmasının, sekt&ouml;r&uuml;n &ouml;n&uuml;ndeki en b&uuml;y&uuml;k engellerden biri olduğunu ifade ediyor. S&ouml;z konusu durumun pazarda dengesizlik yarattığının altını &ccedil;izen Kozak, planlama yapılırken &ouml;zellikle &ouml;rt&uuml; altı &uuml;retimde 12 aya yayılan bir &uuml;retim planlamasının &ouml;nemine dikkat &ccedil;ekiyor. B&uuml;nyamin Kozak&rsquo;ın mesajı bu şekilde. Bug&uuml;n sekt&ouml;r paydaşlarının &ouml;nemli bir kısmı tıpkı &ouml;nceki yıllarda nar &uuml;retiminde yaşanan sorun ve kesilen ağa&ccedil;ların kaderinin muz &uuml;retimi i&ccedil;in de yaşanabileceği kaygısı yaşıyor. Biz de bu vesileyle konunun uzmanında gelen g&ouml;r&uuml;şleri sizlerle paylaşalım istedik. İrfan Donat Bloomberg HT Tarım Edit&ouml;r&uuml; idonat@bloomberght.com

Muz üretimi ve yatırımına dair bir uyarı mesajı

Diğer Yazılar