Süt üreticilerinin gözü kulağı Gıda Komitesinde

Kurdaki yukarı y&ouml;nl&uuml; hareketin tarım sekt&ouml;r&uuml;ndeki &uuml;retim maliyetlerine yansımasını bir &ouml;nceki yazımızda ele almıştık. Yazının ardından &ouml;zellikle &ccedil;iğ s&uuml;t &uuml;reticilerinden olduk&ccedil;a fazla mesaj geldi ve gelmeye de devam ediyor. Mesajların b&uuml;y&uuml;k &ccedil;oğunluğunda &uuml;reticiler, başta yem olmak &uuml;zere girdi maliyetlerindeki artışa karşın sabit kalan satış fiyatlarına y&ouml;nelik şik&acirc;yetlerini dile getiriyor. Hatırlanacağı &uuml;zere &ccedil;iğ s&uuml;t referans fiyatı en son 15 Kasım 2019&rsquo;dan itibaren uygulanmak &uuml;zere Ulusal S&uuml;t Konseyi (USK) tarafından 2 lira 30 kuruş olarak a&ccedil;ıklanmıştı. Aradan 9 ay ge&ccedil;ti. Ge&ccedil;en yıl Kasım ortasında 5,75 seviyelerinde olan dolar kurunun Aralık ayı ortalaması da 5,86 d&uuml;zeyindeydi. Bug&uuml;n itibariyle 7,38 seviyelerini konuşuyoruz. Dolayısıyla o g&uuml;nden bug&uuml;ne kurdaki artış yaklaşık y&uuml;zde 28 d&uuml;zeyinde. S&ouml;z konusu y&uuml;kselişe paralel olarak hayvancılık tarafında bir&ccedil;ok ithal &uuml;r&uuml;n ve hammaddenin fiyatı da benzer oranlarda artış g&ouml;sterdi. Fiyatı artmayan tek &uuml;r&uuml;n &ccedil;iğ s&uuml;t fiyatları&hellip; Şimdi g&ouml;zler yeniden Gıda Komitesi&rsquo;ne &ccedil;evrildi. Zira Tarım ve Orman Bakanlığı, başta &uuml;retici birlikleri ve kooperatifler olmak &uuml;zere sahadan aldıkları veriler ışığında &ccedil;iğ s&uuml;t referans fiyatıyla ilgili bir &ccedil;alışma yapıyor. S&ouml;z konusu &ccedil;alışma sonrası ortaya &ccedil;ıkan fiyat, Gıda Komitesine sunuluyor. Gıda Komitesi de buradan yola &ccedil;ıkarak referans fiyatı belirliyor. Ardından da Ulusal S&uuml;t Konseyi toplanarak &ccedil;iğ s&uuml;t referans fiyatına dair sekt&ouml;r paydaşlarıyla anlaşmaya imza atıyor. &ldquo;YEM FİYATLARI ARTIYOR, &Ccedil;İĞ S&Uuml;T FİYATI YERİNDE SAYIYOR&rdquo; T&uuml;rkiye S&uuml;t &Uuml;reticileri Merkez Birliği Başkanı Tevfik Keskin, son d&ouml;nemde yeme gelen zamların &uuml;retim yapmayı zorlaştırdığına dikkat &ccedil;ekiyor. Keskin, &ldquo;İneklerimiz kesime gidiyor. S&uuml;t ve yem paritesi ciddi şekilde a&ccedil;ıldı. Tekrar eski seviyeye gelebilmesi i&ccedil;in Gıda Komitesinin &uuml;retici lehine kararına ihtiyacımız var. Bu referans fiyatın belirlenmesi sadece USK, Merkez Birliği ve Tarım Bakanlığının ukdesinde değil. Gıda Komitesinin nihai kararıyla belirlenecektir. &Uuml;reticilerimiz mağdur oldu ve mağdur olmaya devam ediyor. Yem fiyatlarında artış durmuyor ama &ccedil;iğ s&uuml;t fiyatımız yerinde sayıyor. Bu y&uuml;zden Gıda Komitesinin biran &ouml;nce toplanıp nihai kararını vermesi gerekiyor&rdquo; diyor. Daha &ouml;nce 2,75 olarak a&ccedil;ıklanmasını istedikleri &ccedil;iğ s&uuml;t referans fiyatının son zamlardan sonra &uuml;reticiyi kurtarmayacağını, dolayısıyla mevcut durumda beklentinin 3 TL olduğunu kaydeden Keskin, &ldquo;&Uuml;retimin devamlılığı i&ccedil;in &uuml;reticinin &ouml;n&uuml;n&uuml; g&ouml;rmesi gerekiyor&rdquo; yorumunda bulunuyor. &ldquo;2,4 TL&rsquo;YE &Uuml;RETİP 2,3 TL&rsquo;YE SATIYORUZ&rdquo; Yılbaşından bu yana &ccedil;eşitlerine g&ouml;re değişmekle birlikte yeme y&uuml;zde 25-30 civarında zam geldiğini ifade eden Keskin, &ldquo;Yemci, sanayici, perakende marketler &uuml;r&uuml;nlerine istediği gibi zam yapıyor ama s&uuml;t &uuml;reticisi yapamıyor. Bug&uuml;n &ccedil;iğ s&uuml;t&uuml;n &uuml;retim maliyeti 2,4 TL seviyelerine gelmesine rağmen &uuml;retici satış fiyatı hala 2,3 TL d&uuml;zeyinde. 2,4 TL&rsquo;ye &uuml;retip 2,3 TL&rsquo;ye satıyoruz&rdquo; diyor. Keskin, eskiden USK&rsquo;da belirlenen fiyatın m&uuml;stahsil fiyatı olduğunu ancak artık soğutma bedeli gibi diğer maliyetlerin de &uuml;reticinin sırtına bindirildiğini ifade ediyor. B&ouml;yle devam ederse zarar eden bir&ccedil;ok &uuml;reticinin borcunu &ouml;deyemeyeceği i&ccedil;in ineklerini kesime g&ouml;ndermeye devam edeceğini savunan Keskin, &rdquo;S&uuml;t/yem paritesinde istikrar olmazsa ana&ccedil; hayvanların kesime g&ouml;nderilmesinin &ouml;n&uuml;ne ge&ccedil;ilemez&rdquo; uyarısında bulunuyor. KUR Y&Uuml;KSELDİK&Ccedil;E BEKLENTİ REVİZE EDİLİYOR HAYKOOP Balıkesir Başkanı Faruk &Ouml;zen, ilk kez harman d&ouml;neminde fabrika yemlerinde fiyat artışına şahit olduklarını belirterek, &ldquo;Yemcilerle konuştuğumuz zaman pandemi dolayısıyla Ukrayna&rsquo;dan kepek, buğday gibi &uuml;r&uuml;nlerin gelmeyeceği endişesi ve spek&uuml;lasyonuyla dış piyasada fiyatların arttığını s&ouml;yl&uuml;yorlar. Yeme son d&ouml;nemde ardı ardına zam geldi ve gelmeye devam ediyor&rdquo; diyor. &Ouml;zen, bazı tarımsal &uuml;r&uuml;nlerin yıllık bazda satış fiyatlarındaki değişimini hatırlatarak, &ldquo;2019-2020 yıllarına baktığımızda buğday fiyatında y&uuml;zde 22,2 artış yaşanırken, mısır fiyatında y&uuml;zde 15,2 y&uuml;kseliş oldu. Yem fiyatında da y&uuml;zde 26,7 artış s&ouml;z konusu. Bu trendlerden yola &ccedil;ıkarak &ccedil;iğ s&uuml;t referans fiyatının da en az 2,87 kuruş olması gerektiğini, hizmet bedeli ve prim ile birlikte fiyat en az 3 lira olarak g&uuml;ncellenmesi gerektiğini d&uuml;ş&uuml;n&uuml;yoruz&rdquo; diyor. &Ouml;zen, Tarım ve Orman Bakanlığı ile Ulusal S&uuml;t Konseyine s&ouml;z konusu taleplerini ilettiklerini belirterek, &ldquo;USK&rsquo;nın acilen toplanması ve talep ettiğimiz fiyatın altında olmayacak şekilde s&uuml;t fiyatına zam yapmasını bir kez daha yineliyoruz diye konuşuyor. Yaklaşık 15 g&uuml;n &ouml;nce &ccedil;iğ s&uuml;t referans fiyatının olması gereken seviyesini 2,60 TL olarak hesapladıklarını da hatırlatan &Ouml;zen, son 15 g&uuml;ndeki girdi fiyatlarındaki artışın ardından referans fiyat beklentisini g&uuml;ncellediklerini dile getiriyor. &ldquo;S&Uuml;T &Uuml;RETİCİLERİ &Ccedil;İĞ S&Uuml;T&Uuml; 2,3 TL&rsquo;DEN SATARAK ZARAR EDİYOR&rdquo; Ulusal S&uuml;t Konseyinin en son Kasım 2019&rsquo;da &ccedil;iğ s&uuml;t referans fiyatını 2 lira 30 Kuruş olarak belirlediğini hatırlatan Adana &Ccedil;ift&ccedil;iler Birliği Başkanı Mutlu Doğru, &ldquo;Mart ayından bug&uuml;ne sadece yem fiyatlarında y&uuml;zde 15-20 oranında bir zam s&ouml;z konusu. Sadece 2 ay i&ccedil;erisinde kuru yonca 1 TL&rsquo;den şuan 1,25-1,30 TL d&uuml;zeyine &ccedil;ıktı ve bu rakam nakliye hari&ccedil; satış fiyatı. Soya k&uuml;spesinde de dolarla birlikte artış s&ouml;z konusu. Yine y&uuml;zde 100&rsquo;e yakın elektrikteki zamlar, veteriner ila&ccedil;larındaki zamlardan dolayı s&uuml;t &uuml;reticileri &ccedil;iğ s&uuml;t&uuml; 2,30 TL&rsquo;den satarak zarar etmekte. Tarım Bakanımıza ve Ulusal S&uuml;t Konseyine &ccedil;ağrımız, acilen toplanarak USK&rsquo;nin &ccedil;iğ s&uuml;t referans fiyatını yeniden belirlenmesi. 2 lira 30 kuruş olan referans fiyatın mevcut şartlarda en az 2 lira 70 kuruş şeklinde revize edilmesi lazım ki &ccedil;iğ s&uuml;t &uuml;retiminin devamı sağlanabilsin&rdquo; yorumunda bulunuyor. S&Uuml;TTEKİ İSTİKRARSIZLIK KIRMIZI ET PİYASASINI DA ZORA SOKAR T&uuml;m S&uuml;t, Et ve Damızlık Sığır Yetiştiricileri Derneği (T&Uuml;SEDAD) Başkanı Sencer Solakoğlu da benzer şekilde s&uuml;t/yem paritesindeki sıkıntıya dikkat &ccedil;ekiyor. S&uuml;t fiyatlarında bu yıl hi&ccedil; bir değişim olmadığını hatırlatan Solakoğlu, &ldquo;Yem fiyatlarında yaklaşık y&uuml;zde 17 bir artış var. D&ouml;viz kurunun y&uuml;kselmesi sebebiyle girdi maliyetlerindeki artış karşısında yine s&uuml;t &uuml;reticisi sıkıntılı duruma d&uuml;şt&uuml;. Bir bu&ccedil;uk olması gereken s&uuml;t/yem paritesi bire yaklaştı. Acil revizyon gerekiyor. Beklentimiz en az y&uuml;zde 17 zam&rdquo; diyor. S&uuml;t fiyatlarının d&uuml;ş&uuml;k seyretmesinin orta vadede her zamanki gibi kırmızı et tedarikini de sıkıntıya sokacağı uyarısında bulunan Solakoğlu, s&uuml;t ve et tarafında &uuml;retici fiyatlarını baskılamanın gıda enflasyonunu kontrol etmek a&ccedil;ısından yanlış bir y&ouml;ntem olduğunu ifade etti. Solakoğlu, &ldquo;&Uuml;retici fiyatları baskılandığı zaman &uuml;retim azaldığı i&ccedil;in kısa ve orta vade de ithalata mecbur kalıyoruz. Ya da arzdaki gerilemeden dolayı piyasada oluşan fiyatlar y&uuml;kseliyor. S&uuml;t fiyatının belirlenmesinde Ulusal S&uuml;t Konseyinin yetkileri Ekonomi Bakanlığına ge&ccedil;tiği i&ccedil;in iş kontrolden &ccedil;ıkmış durumda. Piyasanın ihtiya&ccedil; duyduğu en &ouml;nemli unsur istikrar, istikrar, istikrar&rdquo; diye konuştu. Sekt&ouml;r&uuml;n paydaşları &uuml;&ccedil; aşağı beş yukarı benzer şeyleri s&ouml;yl&uuml;yor. &Ccedil;iftliklerdeki maliyet/fiyat sorununu g&ouml;rmezden gelmek &ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki d&ouml;nemde daha b&uuml;y&uuml;k sorunların doğmasına sebep olacaktır. Şimdi g&ouml;zler Gıda Komitesi&rsquo;nde&hellip; Komitenin alacağı karar doğrultusunda Ulusal S&uuml;t Konseyinin de &ouml;n&uuml;m&uuml;zdeki haftalarda toplanarak yeni referans fiyatı a&ccedil;ıklaması &ouml;ng&ouml;r&uuml;l&uuml;yor. İzleyip g&ouml;receğiz. İrfan Donat Bloomberg HT Tarım Edit&ouml;r&uuml; idonat@bloomberght.com

Süt üreticilerinin gözü kulağı Gıda Komitesinde

Diğer Yazılar