USK: Çiftçi 2,64 TL'ye ürettiği sütü 2,30 TL'ye satıyor

Başlıktaki ifadeyi Ulusal S&uuml;t Konseyi (USK) resmi bir c&uuml;mle ile ifade etmedi. Ama USK&rsquo;nın 12 Kasım 2020 tarihli &ldquo;S&uuml;t ve S&uuml;t &Uuml;r&uuml;nleri B&uuml;lteni&rdquo;nde yer alan veriler, bunu s&ouml;yl&uuml;yor. Biliyorsunuz yem fiyatlarındaki aşırı y&uuml;kseliş ve artan diğer girdi maliyetlerine paralel olarak sabit kalan hatta gerileyen &uuml;retici fiyatları y&uuml;z&uuml;nden hem besi hem de s&uuml;t sığırcılığı tarafı ciddi bir krizin i&ccedil;inde. &Ouml;zellikle s&uuml;t sığırcılığı tarafında &ccedil;iğ s&uuml;t referans fiyatının son 1 yıldır değişmeyerek 2,30 TL&rsquo;de sabit bırakılması, ana&ccedil; hayvanların kesime gitmesine neden oluyor. Bunu zaten aylardır sekt&ouml;r temsilcileriyle yaptığımız yayınlar ve yazdığımız yazılarda dile getiriyoruz. Ancak USK nın son yayınlanan b&uuml;ltenindeki verilerle, yakın gelecekte daha b&uuml;y&uuml;k bir krize d&ouml;n&uuml;şecek bu meseleye yeniden dikkat &ccedil;ekmekte fayda var. S&uuml;t sekt&ouml;r&uuml; ge&ccedil;mişte de benzer krizler yaşadı. Ancak genelde USK verileri, kırsaldaki krizi tam olarak yansıtmazdı. &Ccedil;ift&ccedil;inin o d&ouml;nemde bir şekilde &uuml;r&uuml;nden para kazandığını iddia eder ve yayınladığı veriler de genelde bu y&ouml;nde olurdu. Ancak geldiğimiz noktada artık USK bile &ccedil;ift&ccedil;inin son 3 aydır ciddi derecede zarar ettiğini resmi veriler ışığında net şekilde ortaya koyuyor. &Uuml;retici, sanayici ve kamu paydaşlarının yanı sıra akademisyenler ile STK temsilcilerinin de yer aldığı &ccedil;atı niteliğindeki USK, s&ouml;z konusu verilerle gayet net bir mesaj veriyor. Peki bu mesajın muhatabı kim? S&ouml;yleyelim... Gıda Komitesi, dolayısıyla T&uuml;rkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), dolayısıyla Hazine ve Maliye Bakanlığı ve en nihayetinde dolayısıyla Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan. Peki mesaj ne? Gelin o mesajı, USK&rsquo;nın derlediği resmi veriler ışığında yazıya d&ouml;k&uuml;p, paylaşalım. EYL&Uuml;L AYI KIRILMA NOKTASI USK&rsquo;ya g&ouml;re, 15 Kasım 2019&rsquo;dan bu yana 2,30 TL olan &ccedil;iğ s&uuml;t tavsiye fiyatında kırılma noktası Eyl&uuml;l 2020 tarihi. Zira Eyl&uuml;l ayı itibariyle &ccedil;iğ s&uuml;t &uuml;retim maliyeti tavsiye niteliğindeki 2 lira 30 kuruşun 4 kuruş &uuml;zerine &ccedil;ıkarak 2,34 TL oluyor. Yani artık &ccedil;ift&ccedil;i &uuml;rettiği her bir litre s&uuml;tten 4 kuruş zarar etmeye başlıyor. Ekim&rsquo;de ise s&ouml;z konusu maliyet 2,55 TL&rsquo;ye y&uuml;kselerek, &uuml;reticinin litre başına 25 kuruş zarar ettiğini g&ouml;steriyor. Kasım ayı tibariyle tablo daha da k&ouml;t&uuml;leşiyor. Zira &uuml;retici 2 Lira 64 kuruşa mal ettiği &ccedil;iğ s&uuml;t&uuml; hala 2,30 TL&rsquo;den satmak zorunda kalıyor. Yani &ccedil;ift&ccedil;inin &uuml;rettiği her 1 litre s&uuml;t başına zararı 34 kuruşa &ccedil;ıkıyor. Siz olsanız b&ouml;yle bir ortam ve şartta &uuml;retime devam eder misiniz? S&ouml;z konusu zararın temel nedenlerinin başında yem fiyatlarındaki sert y&uuml;kseliş geliyor. USK verilerine g&ouml;re, Kasım 2019&rsquo;da kilogram fiyatı 0,35 kuruş olan mısır silajı Kasım 2020 itibariyle 0,53 kuruşa y&uuml;kselmiş durumda. Son 1 yıldaki artış y&uuml;zde 51,4 seviyesinde. Kasım 2019&rsquo;da kilogram fiyatı 1 TL olan kuru yonca, Kasım 2020 itibariyle 1,28 TL&rsquo;ye &ccedil;ıkmış durumda. Son 1 yıldaki artış y&uuml;zde 28 d&uuml;zeyinde. Kasım 2019&rsquo;da kilogram fiyatı 62 kuruş olan saman, Kasım 2020 itibariyle 88 kuruşu g&ouml;rd&uuml;. Son 1 yılda y&uuml;zde 41,9 zamlanmış. Kasım 2019&rsquo;da kilogram fiyatı 1,56 TL olan s&uuml;t yemi Kasım 2020 itibariyle 2,49 TL&rsquo;ye fırlamış. Son 1 yıldaki fiyat artışı y&uuml;zde 59,6 d&uuml;zeyinde. Buradan &ccedil;ıkan sonu&ccedil; şu: Kasım 2019&rsquo;da 1 litre &ccedil;iğ s&uuml;t&uuml; 1,78 TL&rsquo;ye mal eden &ccedil;ift&ccedil;i, şimdi aynı s&uuml;t&uuml; 2,64 TL&rsquo;ye zor &uuml;retiyor. Yani son 1 yılda sadece yem maliyetleri y&uuml;zde 48 artmış ama aynı d&ouml;nemde satış fiyatı sabit kalmış. Bu arada şu notu da d&uuml;şmek lazım. Kurdaki hızlı y&uuml;kselişe aynı refleksle karşılık veren yem fiyatları &ouml;nceki g&uuml;nden bu yana kurdaki sert d&uuml;ş&uuml;şe de benzer bir refleksle karşılık verecek mi? Zira en son 8,5850 seviyelerini test eden Dolar/TL kuru an itibariyle (13 Kasım saat 11:27) 7,6685 seviyesine gerilemiş durumda. Dolayısıyla kurdaki y&uuml;zde 10,68 lik geri &ccedil;ekilmenin de tıpkı artışta olduğu gibi d&uuml;ş&uuml;şte de yem fiyatlarına yansıması &ccedil;ift&ccedil;inin en doğal beklentisi. Bu ufak not ve beklentiden sonra USK verilerine devam edelim ve merak edenler i&ccedil;in g&uuml;ncel s&uuml;t/yem paritesini de paylaşalım. Kasım 2019&rsquo;da &ccedil;ift&ccedil;i 1 litre &ccedil;iğ s&uuml;t satarak 1,47 kilogram yem satın alabilirken, Kasım 2020 itibariyle aynı &ccedil;ift&ccedil;i 1 litre s&uuml;t satarak ancak 920 gram yem satın alabiliyor. 1 kilogram bile değil&hellip; S&Uuml;T TOZU İTHALATI %180 ARTTI İ&ccedil;eride b&ouml;yle bir kriz s&ouml;z konusu iken ithalatta da dikkat &ccedil;eken bir artış dikkat &ccedil;ekiyor. USK verilerine g&ouml;re, bu yıl Ocak-Eyl&uuml;l d&ouml;neminde ge&ccedil;en yılın aynı d&ouml;nemine g&ouml;re s&uuml;t tozu ithalatı miktar bazında y&uuml;zde 100 artarken, değer bazındaki artış y&uuml;zde 180 seviyesinde. Aynı d&ouml;nemde peynir ithalatımız da miktar bazında y&uuml;zde 17,7 artarken, değer bazında y&uuml;zde 3,8 y&uuml;kselmiş. Geldiğimiz noktayı ger&ccedil;ekten hayretler i&ccedil;erisinde izliyoruz. G&ouml;z g&ouml;re g&ouml;re &ccedil;iğ s&uuml;t &uuml;reticilerinin bu işten &ccedil;ıkmasına g&ouml;z yumuyor, ana&ccedil; hayvanların kesimine seyirci kalarak adım adım bir kırmızı et krizine doğru ilerliyoruz. Ge&ccedil;en hafatadan bu yana ekonomi y&ouml;netimindeki değişim bu a&ccedil;ıdan kritik &ouml;nemde. Zira TCMB Başkanı Naci Ağbal ile Hazine ve Maliye Bakanı L&uuml;tfi Elvan, sekt&ouml;r&uuml;n fiyat istikrarında s&ouml;z sahibi olan iki isim olarak &ouml;ne &ccedil;ıkıyor. O y&uuml;zden s&uuml;t ve kırmızı et tarafındaki bu kriz s&uuml;recine yeni ekonomi y&ouml;netiminin nasıl bir tepki vereceği merak konusu. İzleyip, g&ouml;receğiz. Umarız daha fazla ge&ccedil; kalınmaz. İrfan Donat &ndash; Bloomberg HT Tarım Edit&ouml;r&uuml; idonat@bloomberght.com

USK: Çiftçi 2,64 TL'ye ürettiği sütü 2,30 TL'ye satıyor

Diğer Yazılar