Çiftçinin sosyal medya ile imtihanı

Tarım ve Orman Bakanlığı nın b&uuml;nyesinde yayınlanan T&uuml;rk Tarım ve Orman Dergisi nin Kasım-Aralık 2020 sayısının kapak konusu Tarımsal Eğitim ve Yayım . Derginin muhabirlerinden H&uuml;lya Omrak, ge&ccedil;tiğimiz aylarda bizimle iletişime ge&ccedil;ti ve &ccedil;ift&ccedil;inin sosyal medya kullanımının tarımsal eğitimdeki etki ve rol&uuml;ne dair bir r&ouml;portaj talebinde bulundu. Biz de bildiğimiz ve g&ouml;zlemlediğimiz noktaları kendisine dilimiz d&ouml;nd&uuml;ğ&uuml;nce aktarmaya &ccedil;alıştık. Derginin son sayısında yayınlanan r&ouml;portajı buradan da sizlerle paylaşmak istedik. Keyifli okumalar... &Ccedil;İFT&Ccedil;İ SOSYAL MEDYAYI TARIMSAL EĞİTİMDE DOĞRU VE ETKİN KULLANIYOR MU? H&uuml;lya Omrak: T&uuml;rkiye&rsquo;de sosyal medya platformları, &ccedil;ift&ccedil;inin bilgiye ulaşmasında nasıl bir rol &uuml;stleniyor? İrfan Donat: T&uuml;m d&uuml;nyada olduğu gibi T&uuml;rkiye&rsquo;de de tarım, bir değişim ve d&ouml;n&uuml;ş&uuml;m i&ccedil;inde. Bu s&uuml;recin itici fakt&ouml;r&uuml; bilgi ve teknoloji&hellip; S&ouml;z konusu bilgi ve teknolojinin de &ccedil;ift&ccedil;iye en kolay ve hızlı şekilde ulaşmasında sosyal medya platformları &ouml;nemli bir aracı rol &uuml;stleniyor. Aslında sosyal medya platformları i&ccedil;in bir nevi, &ccedil;ift&ccedil;inin dijital tarım teknolojisi ve yeni bilgilerle &ouml;n tanışma ve buluşma sahnesi diyebiliriz. Bildiğiniz &uuml;zere insanoğlu genelde yeniliklere biraz mesafeli ve temkinli yaklaşır. Kırsal kesimde bu durum daha yaygındır. Alışılmış ve geleneksel yaklaşımların dışına &ccedil;ıkmak biraz zaman alır. İşte bu zamanı kısaltan ya da akıllardaki soru işaretlerini kısmen gidererek, &ccedil;ift&ccedil;iyi bilgi ile buluşturmada sosyal medyanın etkisi yadsınamaz. T&uuml;rkiye&rsquo;de d&ouml;nem d&ouml;nem sosyal medya mecraları arasında pop&uuml;lerlik değişiyor. Bir d&ouml;nem hayatımızda Facebook en &ouml;nemli sosyal medya platformu olarak &ouml;ne &ccedil;ıkarken, sonra Twitter hızlı bilgi ve habere ulaşmada &ouml;nemli bir ara&ccedil; olarak karşımıza &ccedil;ıktı. Şimdilerde ise Instagram&rsquo;ın yıldızı daha &ccedil;ok parlıyor ve Youtube kanalları da yine insanların en rağbet ettiği platformlar arasında yer alıyor. Ama g&ouml;zlemlerimden yola &ccedil;ıkarak s&ouml;yleyebilirim ki &ccedil;ift&ccedil;iler a&ccedil;ısından Facebook hala en &ccedil;ok kullanılan ve paylaşım yapılan mecraların başında geliyor. &Uuml;reticiler Facebook gruplarında kendi konularında bilgi alışverişi sağlarken yorum ve g&ouml;r&uuml;şlerini de paylaşmayı ihmal etmiyor. Aslında bu t&uuml;r sosyal medya mecraları sayesinde &ccedil;ift&ccedil;iler kendi k&ouml;ylerinin dışına &ccedil;ıkarak T&uuml;rkiye&rsquo;nin hatta d&uuml;nyanın farklı b&ouml;lgelerindeki &ccedil;ift&ccedil;ilerle iletişime ge&ccedil;erek gelişmelerden daha hızlı şekilde haberdar olabiliyor. Ge&ccedil;en yıl, tarım teknolojileri şirketi Doktar tarafından ger&ccedil;ekleştirilen bir &ccedil;ift&ccedil;i anketinde &ldquo;Teknoloji ve Medya Alışkanlıkları&rdquo; başlığı da yer alıyordu. Ankette yer alan &ldquo;Akıllı telefon kullanıyor musunuz?&rdquo; sorusuna &ccedil;ift&ccedil;ilerin y&uuml;zde 66&rsquo;ı &lsquo;evet&rsquo; cevabını vermişti. Ama akıllı telefon kullanım oranının y&uuml;zde 66 olduğu bir ortamda &uuml;reticilerin y&uuml;zde 73&rsquo;&uuml; herhangi bir internet kanalından ziraat ile ilgili herhangi bir kaynağı takip etmediğini de belirtmişti. Bu da ilgin&ccedil; ve &uuml;zerinde d&uuml;ş&uuml;n&uuml;lmesi gereken bir veri&hellip; Yine ankete g&ouml;re, &ccedil;ift&ccedil;ilerin ziraat konusunda en &ccedil;ok takip ettiği sosyal medya kanalının başında y&uuml;zde 13 ile Facebook grupları gelirken, banka uygulamalarını kullanan &ccedil;ift&ccedil;i oranı ise y&uuml;zde 2 seviyesindeydi. Aslında bu anketin sonu&ccedil;ları bile &ccedil;ift&ccedil;inin akıllı telefon ve sosyal medya platformlarına y&ouml;nelik yaklaşımı hakkında &ouml;nemli ipu&ccedil;ları veriyor bizlere&hellip; H.O: Gen&ccedil;lere tarımın anlatılması noktasında sosyal medyanın etkisi ne boyutta? i.D: Sosyal medya, bilgiye ulaşmanın en kısa, kestirme yolu haline geldi. Ama burada da se&ccedil;ici olmak gerekiyor. Zira doğru bilgiden daha fazla yanlış, eksik ya da yalan bilgiler sosyal mecralarda dolaşabiliyor. Bu durum, her alanda olduğu gibi tarım ve gıda sekt&ouml;r&uuml; i&ccedil;in de ge&ccedil;erli. Tarımla ilgili zaman zaman kafa karışıklığına yol a&ccedil;acak, insanları yanlış y&ouml;nlendirebilecek bilgi ve haberler de yer alabiliyor. O y&uuml;zden herkes gibi gen&ccedil;lerin de kendi filtrelerini oluşturması ve sosyal medyadaki bilgi ve haberleri kendi s&uuml;zge&ccedil;lerinden ge&ccedil;irme alışkanlığı elde etmesi lazım. O y&uuml;zden belki de okullarda sosyal medya kullanımına y&ouml;nelik ders ya da konu başlıkları a&ccedil;ılması gerekir. Zira artık g&uuml;nl&uuml;k hayatın akışında sosyal medya &ouml;nemli derecede belirleyici rol ve etkiye sahip. Buradan yola &ccedil;ıkarak gen&ccedil;lere tarımın anlatılması noktasında sosyal medyanın etkisine gelirsek şunu s&ouml;yleyebilirim&hellip; Tarım, her ne kadar &ccedil;oğunlukla zorluklar ve sıkıntılarla anılsa da gelecek vaat eden stratejik &ouml;nemdeki sekt&ouml;rlerin başında yer alıyor. Geleceği parlak olan bir sekt&ouml;r&uuml;n devamlılığı i&ccedil;in de gen&ccedil; n&uuml;fusu bu alana &ccedil;ekmemiz lazım. Bunu yaparken de gen&ccedil;lerin yoğun olarak kullandığı sosyal medya platformları &ouml;nemli bir anahtar rol&uuml;nde. Zira gen&ccedil;ler d&uuml;nyaya ellerindeki akıllı telefonlar ve tabletlerden bakar hale geldi. Hayatlarını şekillendiren kararları alırken sosyal medya mecralarından fazlasıyla etkileniyorlar. Dolayısıyla sosyal medyanın etkisini tarımdaki potansiyel ve fırsatları anlatmak a&ccedil;ısından daha etkin ve doğru şekilde kullanmak &ccedil;ok daha &ouml;nemli hale geliyor. Onlara tarımla uğraşmanın salt tarla ya da bah&ccedil;enin i&ccedil;inde bir &uuml;r&uuml;n yetiştirmenin &ouml;tesinde olduğunu anlatmamız lazım. Bu işin yazılım, m&uuml;hendislik, lojistik, pazarlama ve ticaret gibi farklı boyutları olduğunu ve multidisipliner yaklaşımlarla tarıma farklı a&ccedil;ılardan katkı sağlanabileceği anlatılmalı. Bug&uuml;n d&uuml;nyanın farklı b&ouml;lgelerinde tarım ve gıda sekt&ouml;r&uuml;nde şahit olduğumuz milyarlarca dolarlık girişim ve yatırım hikayelerinin temelinde gen&ccedil;ler ve o gen&ccedil;lerin bilgi, veri ve teknolojiyi harmanlayarak ortaya &ccedil;ıkardıkları yeni fikirler var. Dolayısıyla her fırsatta s&ouml;ylediğimiz bir şeyi burada da tekrarlamak istiyorum. Tarımın temel girdileri artık sadece tohum, g&uuml;bre, mazot ve zirai ila&ccedil; gibi &uuml;r&uuml;nler değil&hellip; Artıl bilgi, teknoloji, veri ve teknikler de tarımın stratejik girdileri arasında yer alıyor. Dolayısıyla tarımda emeğin karşılığını almak i&ccedil;in artık sadece alın teri d&ouml;kmek yetmiyor... Akıl teri de d&ouml;kmek gerekiyor. Yani, doğru bilgi, veri, teknik ve teknolojiyi harmanlayarak kırsaldaki &uuml;retim ve sonrasındaki s&uuml;re&ccedil;lere yansıtmamız lazım. İşte o zaman d&uuml;nyada daha rekabet&ccedil;i hale gelebiliriz. H.O: Gen&ccedil;lerimizin tarım sekt&ouml;r&uuml;ne ilgisi nasıl? Azsa neden? İ.D: Gen&ccedil;lerin tarım sekt&ouml;r&uuml;ne ilgisi genel itibariyle az. Ama bu T&uuml;rkiye&rsquo;ye &ouml;zg&uuml; bir durum değil. D&uuml;nyanın bir&ccedil;ok b&ouml;lgesinde benzer bir tablo s&ouml;z konusu. K&uuml;resel anlamda kırsaldaki n&uuml;fusun yaş ortalaması hızla artıyor. Zira yeni nesil bu işi b&uuml;y&uuml;klerinden devralmıyor. Kırsaldan kente g&ouml;&ccedil; olgusu t&uuml;m d&uuml;nyada var olan ve &uuml;zerine kafa yorulan bir durum. Gelişmiş ekonomilerde gen&ccedil; işg&uuml;c&uuml; a&ccedil;ığı makineleşme/otomasyon/teknoloji yatırımlarıyla kısmen kapatılmaya &ccedil;alışılıyor. Zaten artık tarımda teknoloji kullanımının &ccedil;ok daha yaygın hale geleceği aşikar. Geliştirilen teknolojiler ışığında artık drone ve robotlar kısmen tarımsal &uuml;retimde bir yer edindi. S&uuml;re&ccedil; insansız tarıma doğru ilerliyor. Sizin sorunuza d&ouml;nersek&hellip; Gen&ccedil;lerin tarıma ilgisi neden az? Aslında bu sorunun tek bir yanıtı yok. Ayrıca bu sorunun evrensel bir cevabı da yok zira her &uuml;lkenin kendi dinamikleri var. T&uuml;rkiye &ouml;zelinde bakarsak, gen&ccedil;lerin tarıma ilgisinin az olmasının sebeplerinin başında sekt&ouml;rde yaşanan &ouml;ng&ouml;r&uuml;lemezlik sorunu geliyor. Arz-talep-fiyat dengesinde yaşanan sıkıntılar &ccedil;ift&ccedil;ileri hem maliyet hem de satış fiyatları tarafında sıkıştırdığı i&ccedil;in aileler genellikle &ccedil;ocuklarının bu işi yapmasını istemiyor. Ya da zaten mevcut duruma şahit olan gen&ccedil;ler dedelerinin, babalarının yaptığı işi ailesi istese de devam ettirmek istemiyor. Dolayısıyla &ouml;nce tarımı ekonomik olarak cazip kılacak hale getirmek ve bunun istikrarlı şekilde s&uuml;rekliliğinin sağlanması lazım. Bunun yanında işin sosyal, boyutu da var. Kırsaldaki hayat şartlarının iyileştirilmesi, ulaşımdan altyapıya, eğitimden sağlığa kadar temel alanlarda kentlerle kırsal arasındaki refah farkını en d&uuml;ş&uuml;k seviyeye &ccedil;ekebilmemiz lazım. Bu da işin kırsal kalkınma boyutunu teşkil ediyor. Bir diğer nokta ise itibar&hellip; Bu işten iyi k&ouml;t&uuml; para kazananlar arasında tarımdan kopanlar da var ve sebebi ise sekt&ouml;r&uuml;n itibar sorunuyla alakalı. Tarım sekt&ouml;r&uuml; T&uuml;rkiye&rsquo;de yıllarca hor g&ouml;r&uuml;len bir alan oldu. Sofralara gelen gıdaların hangi zor şartlar altında, nasıl bir emek karşılığında &ouml;n&uuml;m&uuml;ze geldiğini anlatamadık, farkındalık yaratamadık. Pandemi s&uuml;reciyle birlikte bir uyanış oldu&hellip; Tarımın &ouml;nemi ve &ccedil;ift&ccedil;inin değeri kısmen de olsa anlaşılmaya başlandı ama sekt&ouml;r&uuml;n hala saygınlık kazandırılmaya ihtiyacı olduğu g&ouml;r&uuml;şendeyim. H.O: &Ccedil;ift&ccedil;i sosyal medyayı kendi mesleği i&ccedil;in eğitim aracı olarak g&ouml;r&uuml;yor mu? İ.D: &Ccedil;ift&ccedil;inin hen&uuml;z tam olarak sosyal medyayı kendi mesleği a&ccedil;ısından bir eğitim aracı olarak g&ouml;rd&uuml;ğ&uuml;n&uuml; d&uuml;ş&uuml;nm&uuml;yorum. İnternetin, teknolojinin ve dolayısıyla sosyal medyanın nimetlerinden yararlanan bir kesim var ama bunun &ccedil;ok yaygın ve etkin şekilde değerlendirildiğini d&uuml;ş&uuml;nm&uuml;yorum. Burada belki &ccedil;ift&ccedil;ilere, ellerindeki teknolojinin kullanımının doğru anlatılamamasının da rol&uuml; var. &Ccedil;ift&ccedil;inin tıpkı diğer alanlarda olduğu gibi teknoloji ve sosyal medya kullanımında da doğru y&ouml;nlendirme ve bilgilendirmeye ihtiyacı olduğu g&ouml;r&uuml;ş&uuml;ndeyim. Bug&uuml;n T&uuml;rkiye&rsquo;de hala Google gibi arama motorlarında &ccedil;ıkan t&uuml;m bilgileri ve haberleri doğru kabul eden insanlar var. O y&uuml;zden bu alanda daha &ccedil;ok mesafe kat etmemiz gerektiği g&ouml;r&uuml;ş&uuml;ndeyim. H.O: S&uuml;rekli sahada olan birisi olarak sizce, &ccedil;ift&ccedil;inin internet platformlarına yaklaşımı nasıl? &Ccedil;ift&ccedil;inin internet kullanımının geliştirilmesi adına neler yapılabilir? İ.D: Biraz &ouml;nce &ccedil;ift&ccedil;ilerin teknolojiye dair biraz daha temkinli yaklaştığını s&ouml;ylemiştim ama bu, &ccedil;ift&ccedil;ilerimizin meraklı olmadıkları anlamına gelmiyor. &Ccedil;ift&ccedil;iler de tıpkı diğer sekt&ouml;rlerdeki insanlar gibi kesinlikle teknolojiye, yeniliklere meraklı. Sadece kabul ve uyum s&uuml;re&ccedil;leri kentlerdeki ortalamaya g&ouml;re biraz daha zaman alabiliyor. Bunun da sebeplerinden bir tanesi &ccedil;ift&ccedil;ilerin yaş ortalamasının 56-57 seviyelerinde olması. Dolayısıyla n&uuml;fus yaşlandık&ccedil;a teknolojiye adaptasyon s&uuml;reci de uzuyor ve zorlaşabiliyor. Ama bunun farkında olan şirketlerin b&uuml;y&uuml;k &ccedil;oğunluğu uygulamalarını kolay ve anlaşılır şekilde geliştirdikleri i&ccedil;in artık &ccedil;ok da sorun teşkil etmiyor. Ama bug&uuml;n k&ouml;yleri dolaştığımda, tarlada, bah&ccedil;ede, kahvelerde yaptığımız sohbetlerde g&ouml;r&uuml;yorum ki bir&ccedil;oğu &ccedil;alıştıkları banka, g&uuml;bre, zirai ila&ccedil; ya da tohum şirketinin internet platfomlarından haberdar ve bu platformların mobil uygulamalarını telefonlarına indiriyor ve kullanmaya &ccedil;alışıyor. Biraz &ouml;nce de s&ouml;ylediğim gibi bu uygulamaları geliştiren şirketler de zaten yazılımları kullanıcı dostu, kolay ve anlaşılır şekilde yapmaya &ccedil;alışıyor. H.O: Siz de kendi sosyal medya platformlarınızdan tarımla ilgili &ccedil;eşitli videolar paylaşıyorsunuz. Bu videolara &ouml;zellikle gen&ccedil;lerin geri d&ouml;n&uuml;şleri nasıl oluyor? İ.D: Paylaştığım yazı, bilgi ve videolarla ilgili olduk&ccedil;a g&uuml;zel geri d&ouml;n&uuml;şler alıyorum. İşin ilgin&ccedil; tarafı etkileşimler sadece tarım sekt&ouml;r&uuml;nde faaliyet g&ouml;steren kitleden gelmiyor. Tarımla uzaktan yakından alakası olmayan ama sekt&ouml;r&uuml;n &ouml;neminin farkında olan şehirli kitleden de &ccedil;ok b&uuml;y&uuml;k ilgi var. Kentlerde yaşayıp kırsala taşınma hayali olanlar da sosyal medya &uuml;zerinden bizimle sık sık iletişime ge&ccedil;iyor. Bazı yatırımcı ve girişimci gen&ccedil;ler de farklı iletişim kanallarından bizlere sorular soruyor ve fikir danışıyor. &Ccedil;oğunlukla organik tarım yapmak isteyenler &ouml;n plana &ccedil;ıkıyor. Bazıları, memleketlerinde ailelerinden kalan tarım arazilerini nasıl değerlendirebileceğini soruyor. Hangi &uuml;r&uuml;n&uuml; ekmeleri gerektiği ve işe nasıl başlamaları gerektiğini merak ediyor. Bazıları hayvancılık tarafındaki fırsatlar, kimileri de tarım sekt&ouml;r&uuml;ndeki hibe ve teşviklerle ilgili sorular y&ouml;neltiyor. Aslında t&uuml;m bunlar da 7&rsquo;den 77&rsquo;ye farklı kesimlerden tarıma ilginin her ge&ccedil;en g&uuml;n arttığının g&uuml;zel bir g&ouml;stergesi. İşim gereği T&uuml;rkiye&rsquo;nin farklı b&ouml;lgelerinde farklı &uuml;r&uuml;nlerle ilgili ekim, dikim ya da hasada katılıyorum. &Uuml;reticilerle sohbet edip hikayelerine ortak olduğumuz bu &ccedil;ekimleri hafta sonları Bloomberg HT&rsquo;de &ldquo;Mevsiminde Tarım&rdquo; programında ekranlara getiriyoruz. Yaz-kış demeden sahadan ger&ccedil;ekleştirdiğimiz &ldquo;Mevsiminde Tarım&rdquo; programının &ccedil;ok geniş bir izleyici kitlesi var. İnsanlar, tarımın farklı kollarında merak ettikleri soruların yanıtını bu programda alıyor. Yine st&uuml;dyoda ger&ccedil;ekleştirdiğimiz ve hafta i&ccedil;i canlı olarak yayınlanan &ldquo;Akıllı Tarım&rdquo; ve &ldquo;Tarım Analiz&rdquo; programıyla da sekt&ouml;r&uuml;n nabzını tutma fırsatımız oluyor. Bu programlar tarım sekt&ouml;r&uuml; paydaşları a&ccedil;ısından &ouml;nemli bir platform niteliğine ulaştı. Ben işimi severek yapıyorum. &Ccedil;ok yorucu ve zor tarafları olmasına rağmen yaptığım işten haz alıyorum. &Ccedil;&uuml;nk&uuml; yaptığım işi bizden sonraki nesiller a&ccedil;ısından bir g&ouml;rev ve misyon olarak g&ouml;r&uuml;yorum. O y&uuml;zden burada benim i&ccedil;in &ouml;nemli olan insanları doğru şekilde bilgilendirmek ve haberdar etmek. &Ouml;zellikle gen&ccedil;lere bu işi doğru anlatmak ve ger&ccedil;ekleri doğru şekilde aktarmak gerektiğine inanıyorum. Tarıma sadece pembe g&ouml;zl&uuml;klerle ve hobi mantığıyla bakmaktan &ouml;te potansiyel ve fırsatları konuşurken işin zorluklarını ve risklerini de s&ouml;ylemek lazım. H.O: &Ccedil;ift&ccedil;ilerimizin tarımsal konularda internet ve sosyal medya kullanımı noktasında diğer &uuml;lkelerle bir kıyaslama yapmanız m&uuml;mk&uuml;n m&uuml;? İ.D: A&ccedil;ık&ccedil;ası &ccedil;ift&ccedil;ilerimizin tarımsal konularda internet ve sosyal medya kullanımımı diğer &uuml;lkelerle karşılaştıracak bir araştırma ya da veri elimde yok. O y&uuml;zden sağlıklı bir kıyaslama yapmam m&uuml;mk&uuml;n değil. Ama bu arada şunu da unutmamak lazım. Her &uuml;lkenin sosyal ve ekonomik yapısı farklı. Kırsaldaki dinamikler &ccedil;ok değişken. Bırakın &uuml;lkelerarası karşılaştırmayı bazen T&uuml;rkiye&rsquo;nin farklı b&ouml;lgelerinde &ccedil;ok farklı sonu&ccedil;lar ortaya &ccedil;ıkabiliyor. &Ouml;rneğin Trakya&rsquo;daki bir &ccedil;ift&ccedil;i ile İ&ccedil; Anadolu ya da Doğu Anadolu&rsquo;daki bir &ccedil;ift&ccedil;inin tarıma, teknolojiye, internet ve sosyal medyaya bakışı, yaklaşımı &ccedil;ok farklılaşabiliyor. O y&uuml;zden her b&ouml;lgeyi kendi dinamikleri i&ccedil;inde değerlendirmek ve buna g&ouml;re bir yaklaşım ortaya koymak daha sağlıklı olacaktır. Ben sorunuza bir de şu a&ccedil;ıdan yanıt vermek isterim&hellip; T&uuml;rkiye&rsquo;de sosyal medya kullanımın bir&ccedil;ok &uuml;lkeden daha yaygın olduğu zaten biliniyor. Ama bu iyi bir şey mi yoksa k&ouml;t&uuml; bir şey mi emin değilim. Zira burada internette ge&ccedil;irilen zamanın niceliğinden &ccedil;ok niteliğine bakmak lazım. İnterneti, dolayısıyla sosyal medyayı bilgiye ulaşma, yeni bir şeyler &ouml;ğrenme ve yoğunlaştığınız alanla ilgili gelişmeleri takip etmek i&ccedil;in kullanıyorsanız ne ala&hellip; O zaman internet elinizde bir hazine&hellip; Ama interneti, sosyal medyayı &ccedil;oğunlukla zaman &ouml;ld&uuml;rmek ve eğlence amacıyla kullanıyorsanız size katkısı &ccedil;ok sınırlı olacaktır ve hatta zaman zaman zararı bile dokunacaktır&hellip; İşte o zaman da internet elinizde bir &ccedil;&ouml;p. Dolayısıyla bu kişilerin tercihine kalmış bir durum. Bu arada T&uuml;rk Tarım Dergisini yakından takip ediyorum. &Ccedil;ok &ouml;nemli ve g&uuml;zel konular ele alınıyor ve ilgin&ccedil; r&ouml;portajlara imza atılıyor. Yayın hayatınızda başarılarınızın devamını dilerim. İrfan Donat &ndash; Bloomberg HT Tarım Edit&ouml;r&uuml; idonat@bloomberght.com

Çiftçinin sosyal medya ile imtihanı

Diğer Yazılar