Dün gazetelerde Bakan Babacan’ın “Kıdem Tazminatı Fonu’na isteyenin gireceği istemeyenin girmeyeceği tercihli sistem ile olabilir” dediği haberleştirildi. Bu yerinde bir öneri. Aksi takdirde kadınlar ve askere gidenler fondan zararlı çıkacak.
Kıdem Tazminatı Fonu işverenleri üzeceği gibi çalışanları da üzer, en çok da evlenen kadınlarla askere giden erkekler bu işten zararlı çıkacak gibi görünüyor.
KIDEM ALABİLME HALLERİ AZALIYOR
Halen geçerli olan 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14’üncü maddesine göre, 4857 sayılı İş Kanunu gereğince çalışanlar 7 hal ve şartta işverenlerinden kıdem tazminatı alabiliyorlar. 1. İşveren tarafından haklı bir sebep olmadan işten çıkarılırsa, 2. İşçi haklı bir sebeple işi bırakırsa, 3. Erkek çalışanlar askerlik için işi bırakırsa, 4. Emekli olmak amacıyla işçi işi bırakırsa, 5. Emeklilikte diğer şartları tamamlayıp tamamlaması gereken yaşı evinde geçirmek isteyen işçi işi bırakırsa, 6. Kadın işçi evlendikten sonraki bir yıl içinde işi bırakırsa, 7. İşçinin ölmesi, hallerinde her çalışma yılına bir aylık brüt ücretleri tutarında kıdem tazminatı ödenir. Fon gelirse; a) Emekli olursa kendisine, b) Adına en az 10 yıl fona prim ödenen işçinin isteği halinde parasının yarısını, c) İşçinin ölümü halinde kanuni mirasçıları, kıdem tazminatı almaya hak kazanacak.
Görüldüğü üzere, erkeklerin askere giderken, kadınların evlendikten sonraki 1 yıl içinde işini bırakması hallerinde kıdem tazminatı ödenmesine son verileceği gibi işçinin işveren tarafından işten çıkarılması veya işçinin haklı sebeple işi bırakması hallerinde kıdem tazminatı ödenmeyecek. Öte yandan emeklilikte yaş hariç diğer şartları taşıyanların emekliliklerini evlerinde beklemek üzere işlerinden ayrıldıklarında da kıdem tazminatı fondan sonra ödenmeyecek.
KIDEME ESAS ÜCRET DE DÜŞECEK
Geçerli kanunlara göre kıdem tazminatı ödenirken 30 günlük ücreti (yüzde 8.33 oranında) bulunurken, tasarıda yüzde 3 veya 4 veya 5 gibi seçenekler var. Bu durumda yıl başına 30 değil 10 veya 18 günlük ücret tutarında kıdem alınabileceği gibi şimdiki uygulamada geriye doğru 1 yıl içinde işçiye ödenen her türlü maddi menfaatler dikkate alınmaktadır. Yani, servisler, işyerinde verilen yemekler, özel sigorta yardımları gibi para ve para ile ölçülebilen her türlü ödemeler kıdem tazminatında dikkate alınıyor ama fon gelirse bu iş bitecek. Sadece işçinin brüt ücretine göre fona prim ödeneceğinden işçilerin kıdem tazminatına esas ücretleri düşecektir.
