İşçi de çalışan, memur da çalışan ve her kesimin izni farklı. Burada bir çarpıklık var. Herkesin dinlenmeye, doğum yapan eşinin yanında olmaya hakkı var. Bu sebeple işçi-memur ayrımı en azından izinlerde ortadan kalkmalı
Yıllık izin uygulamalarında işçiler kıdemlerine göre 14 ile 26 gün arasında izin kullanırken, memurlarda 10 yıldan az hizmeti olanlar 20, çok olanlar 30 gün izin kullanmaktadır.
Kadınların doğum yapmaları teşvik edilirken, aynı zamanda daha çok çalışma hayatına girmeleri ve istihdama katılmaları da istenmektedir. Yani “Çocuk da yaparım kariyer de” diyen kadın sayısında artış isteniyor. Ancak her ne hikmetse eşi doğum yapan erkek işçiye “tek bir gün” bile doğum izni yok. Bu arada doğum izin ve hakları konusunda çalışanlar arasında memur-işçi ayrımı had safhada, öncelikle bunun giderilmesi şart.
MEMUR-İŞÇİ AYRIMI GİDERİLMELİ
Memurların durumu daha iyi. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu gereğince;
- Kadın memura; doğumdan önce 8, doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere toplam 16 hafta süreyle analık izni verilir. Çoğul gebelik durumunda, doğum öncesi 8 haftalık analık izni süresine 2 hafta eklenir. Ayrıca doğumda veya doğum sonrasında analık izni kullanılırken annenin ölümü halinde, isteği üzerine memur olan babaya, anne için öngörülen süre kadar izin verilir.
- Kadın işçilere de 4857 sayılı kanun gereğince aynı izin süresi var. Annenin ölümü halinde işçi babaya bu izin süresi verilmiyor.
- Memur babaya 10 gün izin var, işçi babaya izin yok.
657 sayılı kanuna göre, memura, eşinin doğum yapması halinde, isteği üzerine 10 gün babalık izni verilir.
Erkek (işçi) babaya ise yasal olarak hiç izin yok
SÜT İZNİ MEMURUN ÇOK, İŞÇİNİN AZ
Kadın memura, çocuğunu emzirmesi için doğum sonrası analık izni süresinin bitim tarihinden itibaren ilk 6 ayda günde 3 saat, ikinci 6 ayda günde 1.5 saat süt izni verilir. Süt izninin hangi saatler arasında ve günde kaç kez kullanılacağı hususunda kadın memurun tercihi esastır. Kadın işçi ise sadece günde 1.5 saat süt izni kullanabilir.
ÜCRETSİZ İZİNDE DE MEMUR ÖNDE
Kadın memura, doğum izinlerinin bitiminden itibaren dilerse 24 ay ücretsiz izin verilir. Erkek eşe de aynı şekilde, doğum tarihinden itibaren istekleri üzerine 24 aya kadar aylıksız izin verilir. Kadın işçiye sadece 6 ay olan ücretsiz izin süresi, erkek eşine ise hiç verilmemektedir.
3 yaşını doldurmamış bir çocuğu eşiyle birlikte veya münferit olarak evlat edinen memurlar ile memur olmayan eşin münferit olarak evlat edinmesi halinde, memur olan eşlerine, çocuğun ana ve babasının rızasının kesinleştiği tarihten veya vesayet dairelerinin izin verme tarihinden itibaren, istekleri üzerine 24 aya kadar aylıksız izin verilir. Evlat edinen her iki eşin memur olması durumunda bu süre, eşlerin talebi üzerine 24 aylık süreyi geçmeyecek şekilde, birbirini izleyen iki bölüm halinde eşlere kullandırılabilir.
Kadın-erkek işçiye ise evlat edinirse hiçbir şekilde izin yok.
DOĞUM PARASINDA ÇİFTE STANDART
Doğum yapan memura şimdiki rakamlarla işvereni devlet tarafından bir kerelik, 2500 x (0,076998)= 192 lira doğum yapma bonusu verilirken, kadın işçilere işvereni tarafından ödenen tek bir kuruş ödeme yoktur.
Ayrıca memurlara her bir çocuk için ayda 38 TL ödeme yapılırken, işçilere işverenleri bu rakamı vermek zorunda değil, dilerse verir, dilerse vermez.
