Maliyetleri yüzde 12 artan süt üreticisine, Gıda Komitesinden yüzde 3,5 zam
Yılbaşından bu yana yem ve diğer hammaddelerine ortalama yüzde 12 zam gelen çiğ süt üreticisine USK'dan yüzde 3,5 zam kararı çıktı.
İRFAN DONAT
Ulusal Süt Konseyi (USK), 1 Mayıs -30 Haziran 2021 tarihleri arasında geçerli olacak soğutulmuş çiğ süt referans fiyatlarını belirledi.
USK, daha önceki dönemlerde açıkladığı tek referans fiyat politikasını değiştirerek, protein ve yağ oranlarına göre 3 farklı tavsiye fiyat açıkladı.
USK, yağ değeri 3,5 ve üzeri olan, protein değeri 3,10 ve üzeri olan A sınıfı çiğ süt referans fiyatını 2 lira 90 kuruş olarak belirledi.
Konsey, yağ değeri 3,2'den yüksek ancak 3,5'dan düşük olan ve protein oranı 3'ten yüksek ancak 3,1'den düşük olan B sınıfı çiğ süt için 2 lira 85 kuruş referans fiyat açıkladı.
Yağ değeri 3,2'nin altında olan ve protein değeri 2,9'dan yüksek ancak 3'ten düşük olan C sınıfı çiğ süt için ise 2 lira 80 kuruş referans fiyat belirlendi.
Destekleme priminin de litre başına 30 kuruş olarak devam edeceği bildirildi.
Gıda Komitesinin kararı ile belirlenen ve USK tarafından açıklanan yeni çiğ süt referans fiyatları üretici tarafında hayal kırıklığı yaratırken, söz konusu fiyat politikasının kalitesiz çiğ süt üretimini teşvik eder nitelikte olduğu görüşü savunuldu.
"BU FİYAT POLİTİKASIYLA KALİTESİZ ÇİĞ SÜT ÜRETMEK DAHA KÂRLI"
Konuyla ilgili olarak Bloomberg HT'ye değerlendirmede bulunan TÜSEDAD Başkanı Sencer Solakoğlu, "yüzde 3.2'den düşük yağ oranı ve yüzde 2,9'un altında protein oranıyla çiğ süt üretmek çok daha ucuz. Bu durumda kaliteli çiğ süt fiyatı düşük kalıyor ve bu fiyat politikasıyla kalitesiz çiğ süt üretmek daha kârlı oluyor. Aslında kaliteye dayalı bir fiyatlama politikası olması gereken çok güzel bir gelişme ancak fiyat belirlenmesi hatalı. Mevcut şartlarda 30 kuruşluk destekleme primine göre hesaplanırsa 3 lira 10 kuruşun altındaki her referans fiyat düşük kalıyor. Üretici memnun değil" dedi.
Solakoğlu pandemi sürecinde herkes gibi süt üreticilerinin de zor bir dönemden geçtiğini hatırlatırken sektör açısından ihracat fırsatlarının iyi değerlendirilmesi gerektiğinin altını çizerek, "İhracat için çok güzel bir dönem. Dünya süt tozu fiyatları cazip durumda" diye konuştu.
"BU FİYATLAR ÇİFTÇİNİN BEKLENTİSİNİ KARŞILAMAZ"
Adana Çiftçiler Birliği Başkanı Mutlu Doğru da Bloomberg HT'ye yaptığı açıklamada USK tarafından belirlenen fiyat artışının girdilerdeki zam oranlarının çok altında kaldığını ifade etti.
USK'nın 2 lira 80 kuruş olan soğutulmuş çiğ süt referans fiyatını 1 Mayıs itibariyle 2 lira 90 kuruş olarak belirlemesiyle referans fiyata yüzde 3,57 zam yapılmış oldu.
Mutlu Doğru, "Yılbaşından bu yana başta yem ve hammaddeleri olmak üzere hayvancılık girdilerine ortalama yüzde 11-12 arasında zam geldi. Çiğ süt referans fiyatına ise yüzde Bu fiyat artışı yem başta olmak üzere diğer girdi artışlarının gerisinde kaldığı için çiftçinin beklentisini karşılamaz" dedi.
Her ne kadar destekleme priminin 30 kuruş olarak sabit kalacağı bilgisine ulaşılsa da Mutlu Doğru, "Tarım ve Orman Bakanlığımızın, hayvancılığın sürdürülebilir olması için Nisan sonuna kadar 30 kuruş olan çiğ süt primlerini Haziran sonuna kadar kaç TL'ye yükselteceğini de bir an önce açıklaması gerekir. Sadece soğutulmuş çiğ süt referans fiyatlarının açıklanması yanlış oldu. Soğutma ve toplama primleri ayrı olarak açıklanmalıydı" diyerek en azından destekleme priminde yukarı yönlü revizyona gidilmesi gerektiğini ifade etti.
Mutlu Doğru, "Girdi maliyetlerindeki artış göz önüne alındığında çiğ süt referans fiyatının bugün 3 lira 44 kuruş olması lazım. USK'nın belirlediği 2 lira 90 kuruş fiyata göre 30 kuruş yerine 54 kuruş destekleme primi verilmeli ki çiftçi ayakta kalabilsin" dedi.
"SÜT ÜRETİCİSİNİN KADERİ SANAYİCİNİN İNSAFINA BIRAKILDI"
En son Ekim-Kasım 2020 dönemine ait desteklerin 22 Mart tarihinde ödendiğini hatırlatan Doğru, "Bakanlığın Aralık 2020 ve Ocak-Şubat 2021 desteklerini de Ramazan bayramına kadar ödemesi çiftçimizin beklentisidir.
27 Ocak 2021 tarihli Resmi Gazete'de yayınlana tebliği de hatırlatan Doğru, "Süt fiyatı kaliteye göre açıklandı ama Resmi Gazete'de yayımlanan tebliğin 2022 yılından itibaren tüm Türkiyede uygulanacağını yazıyordu. Bu durum tebliğ ile de çelişir. Ayrıca bu analizlerin alıcı konumundaki süt sanayicisi tarafından belirlenmesi, süt üreticisinin kaderinin sanayicinin insafına bırakılması anlamına gelir" diye konuştu.
USK AÇIKLAMA YAPTI
USK da konuyla ilgili basın açıklamasını internet sitesinde yayınladı.
USK'nın açıklamasında şu ifadelere yer verildi: "Bilindiği üzere 11 Aralık 2020 tarihinde soğutulmuş çiğ süt tavsiye fiyatı 1 Ocak 2021 – 30 Nisan 2021 tarihlerini kapsamak üzere 2,80 TL/Litre olarak belirlenmişti. Bu süreç içerisinde piyasa koşullarında yaşanan değişiklikler sebebi ile çiğ süt fiyatının yeniden belirlenmesi ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Çiğ süt üretiminde kalitenin artırılmasını ve üretici gelirlerinin yükseltilmesi ile süt ürünleri üretiminde verimliliğin sağlanması amacıyla çiğ sütün tavsiye fiyatının kalite esaslı açıklanmasına karar verilmiştir. 25 Ocak 2020 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan “Çiğ İnek Sütünün Sınıflandırılmasına İlişkin Tebliğ” de yer alan sınıflandırma kriterlerince;
1 Mayıs 2021 – 30 Haziran 2021 tarihleri arasında geçerli olmak üzere; soğutulmuş çiğ süt tavsiye fiyatı;
A Sınıfı 2,90 TL/Litre
B Sınıfı 2,85 TL/Litre
C Sınıfı 2,80 TL/Litre olarak belirlenmiştir.
